Cape Fear 1

Odysseus

Randprogramma Odysseus - seizoen 2007/2008/2009

Affiche Odysseus, ontwerp Aus Greidanus

Odysseus: van toneeltekst tot voorstelling

Voor en tijdens de speelperiode van de theatermarathon Odysseus organiseert De Appel een uitgebreid randprogramma met tal van interessante gasten uit binnen- en buitenland. Bij de meeste programma's (Odysseusavonden) wordt er gezocht naar thema's uit Odysseus met een maatschappelijke link naar de actualiteit van vandaag.

Het randprogramma en de actualiteit

Bibliotheken worden volgeschreven over de Ilias en de Odyssee van Homerus, het verslag van een oorlog en van de gevolgen van die oorlog. Homerus bundelde in beide vertellingen bijna alle kennis die de Griekse cultuur op dat moment rijk was.
De thema's zijn nog steeds heel actueel.

vissersvrouw ScheveningenAan het eind van de Keizerstraat in Scheveningen staat een standbeeld van een visservrouw die naar de horizon tuurt. Ze wacht op haar man, ver weg op zee. Net als Penelope. Men zegt dat wachten op een vermist persoon pijnlijker is dan de dood.
Penelope: ‘De onzekerheid over zijn lot. Of hij dood is. Of nog leeft.'

Odysseus: 'Het geschreeuw en geroep van stervende soldaten, van verkrachte vrouwen. Afgeslachte kinderen.'
Hoe verwerk je een oorlogstrauma? Wat doen die beelden die vast zitten in je hoofd, met je? Het post traumatische stress syndroom haalt regelmatig het nieuws wanneer een oorlogsveteraan door het lint gaat en zijn geliefde doodt.

Hoever willen we gaan voor het behalen van eer? Hoe groot is onze trots? Het jachtige zuchten van ons ego. Het strijdperk van de eerzucht wordt in vredestijd gestreden op het veld van de media. Sport, politiek, mode, glamour en glitter, een wereld waar sterren worden gemaakt en worden vernietigd. Daar leeft de media van. Relativeren van succes, eer en roem is het aanvaarden van je vergankelijkheid. Maar wanneer aanvaardt een mens zijn sterfelijkheid? Wanneer hij de dood in de ogen kijkt?
Een dode Agamemnon: 'Het is niet verkeerd soms je fouten toe te geven.'
En dan is er die Griekse godenwereld. Wat moeten we daar nog mee? Gaat het daar niet over absolute en of gedeelde macht? Politiek dus. Zijn de Verenigde Naties niet onze goden? Zo kun je de cycloop zien als een mooie metafoor voor tirannie en despotisme.

Is gastvrijheid niet het belangrijkste thema in de Odyssee? Als er een bedelaar bij je aanklopt, dan laat je hem binnen; geef hem een bad en te eten, en vraag dan pas wie hij is en waar hij vandaan komt. Want een god kan in alle gedaanten aan een mens verschijnen. En je kunt je beter niet de woede van een god op de hals halen. Migratie, vreemdelingen en vluchtelingen zijn wereldproblemen geworden. Uitdagingen van de 21ste eeuw. Alkinoös: ‘Hoe kunnen wij vreemdelingen weigeren? Ze zijn ons bloed.'

Het is die koning, Alkinoös van Scheria, die Odysseus uitnodigt zijn verhaal te vertellen. Luisteren naar iemands verhaal, is zijn identiteit erkennen. Ik vertel, dus ik besta. Zijn wij, anno 2008, bereid om naar de verhalen van vreemdelingen te luisteren? Vluchtelingen, vreemdelingen, hun verhaal ontzeggen, hen met andere woorden in de illegaliteit duwen, is een misdaad tegen de menselijkheid.
Alkinoös: ‘Wie bent u? En waar vandaan? Als het geen geheim is, horen wij dat graag.'

Odysseus en Telemachos wreken zich op een gruwelijke manier: alle vrijers worden afgeslacht. De jonge Telemachos ontpopt zich tot een moordmachine. Nog een vraag die de wereld bezighoudt; hoe stoppen we de cyclus van de wraak? In de Odyssee verhindert Athene een burgeroorlog op Ithaka door een pact te sluiten tussen de vechtende partijen. Zijn onze VN-soldaten de Athene's van vandaag?

Homerus is in de eerste plaats een ode aan het vertellen.
‘Muze vertel van de man van de duizenden listen die jarenlang rondzwierf nadat hij het roemruchte Troje had vernietigd.'
Zo opent onze voorstelling ook als een vertelling. Odysseus wordt tot tranen toe bewogen wanneer hij een zanger hoort verhalen over de Trojaanse oorlog. Door de wonden te stelpen met woorden, zijn verhaal, wordt hij sterk genoeg om terug naar huis te kunnen keren.

Odysseusavond 2: Odysseus en de Odyssee
Met professor Irene de Jong over o.a. verteltechnieken bij Homeros
Lees meer en video's
: Odysseus als orale tekst, Ontstaan Homerisch epos en Taal van Homerus

Odysseusmiddag 3: Van toneeltekst naar voorstelling
Met o.a. journalist en theatercriticus Kester Freriks en de jonge kunstenares Petra van Noort.
Lees meer en videos : Bronnenonderzoek door Kester Freriks en Odysseus art performance door Petra van Noort.

Twee lezingen over de Oudheid in de film (i.s.m. Filmhuis Den Haag)
Met Frits Naerebout, docent Grieks-Romeinse geschiedenis aan de Universiteit Leiden en co-auteur van 'De Oudheid. Grieken en Romeinen in de context van de wereldgeschiedenis'.
Lees meer...

Tentoonstelling De Helena's
Onder de titel De Helena's exposeert theatermaker Aus Greidanus vanaf vrijdag 1 februari zijn beeldend werk in de foyer van het Appeltheater.
Lees meer...

Odysseusavond 4: Op zoek naar Ithaka (i.s.m. de Koninklijke Bibliotheek)
Het Nederlandse bedrijf Fugro werkt mee aan het archeologische onderzoek naar de exacte locatie van Ithaka.
Met (o.v.b.) Robert Bittlestone, auteur 'Odysseus unbound' en fragmenten uit Het Visboek van Adriaen Coenen (1514-1587).
Lees meer...

Odysseusavond 5: Penelopeavond
Met de gasten Imme Dros -auteur van de jeugdbewerking Ilias & Odysseus- en Hein Dolen -classicus, reisbegeleider en auteur van o.a. Odysseus: man van 1.000 listen en De Griekse mythologie in een notendop.
Lees meer...

Odysseusavond 6: Post Traumatisch Stress Syndroom
Met Jos Weerts, hoofd van het Kennis- en onderzoekscentrum van het Veteraneninstituut over zijn ervaringen met oorlogsveteranen.
Lees meer en videos met Jos Weerts, Bob Schwarze, Geert de Jong, Judith Linssen en Hugo Maerten

Odysseusavond 7: Telemachosavond
Met Freddy Decreus, hoogleraar aan de Universiteit Gent, wordt gesproken over de tragiek van de jonge held en de zin van de tragedie in het moderne theater. Vooruitblikkend op het 08 Festival (werktitel) vertelt Mike van Graan (Zuid-Afrikaans theaterauteur en regisseur) over eer, tragiek en identiteitsvorming bij jongeren in Zuid Afrika.
Lees meer...

Tentoonstelling Ithaka mijn huis

Toneelgroep De Appel heeft een twintigtal kunstenaars, verbonden aan de Vrije Academie Den Haag, uitgenodigd om werk te maken geïnspireerd op de theatermarathon Odysseus.
Kunstenaar/docent Peter Otto van de Vrije Academie begeleidt als curator deze kunstenaars bij de opzet van de tentoonstelling. Lees zijn introductie van de voorstelling. Zie videoverslag van de opening.
Peter Otto heeft ook een aantal gedetineerden uit het Huis van Bewaring Scheveningen gevraagd om naar aanleiding van Odysseus, een verhaal in woord en beeld te maken over hun verwachtingen van de eigen thuiskomst. Het resultaat, gebaseerd op Odysseus' jarenlange tocht naar huis (Ithaka), is een bijzondere verzameling impressies over terugkeren naar huis.
De tentoonstelling is een unieke dialoog tussen de toneelvoorstelling van De Appel, het werk van beeldend kunstenaars en impressies over thuiskomen van gedetineerden.
deelnemende kunstenaars Thomas Ankum, Wim Boer, Gelske Boon, Katrien Breuer, Marlène Defever, Viki Esemou, Salimah Gablan, Han Jordaan, Hetty van der Kloot, Mathilde Kuper, Dana La Monda, Aad Ledeboer, Evi Renieri, Yann Sanders, Ineke Sleeuwenhoek, Rob Steenhorst, Jenne Veenland, Anna van Vliet, Hannah Walraven en Vera Witleer
datum zaterdag 12 april t/m zondag 1 juni 2008
kaarten gratis toegang tijdens de pauzes van Odysseus

Scholenproject

Leerlingen van zes Haagse middelbare scholen - Segbroek College, Gymnasium Sorghvliet, Haags Montessori Lyceum, Aloysius College en het Dario Fo College Poeldijk - waren uitgenodigd om elk een deel uit de theatermarathon Odysseus te bewerken tot een stuk van tien minuten. De scholen waren in januari begonnen met repeteren. Op dinsdag 20 mei kwamen de deelnemende scholen naar het Appeltheater waar ze onder leiding van o.a. de acteurs David Geysen, Marguerite de Brauw en Aus Greidanus (bewerking, regisseur, acteur Odysseus) verder werken aan hun deel. 's Avonds werden de zes stukken als één voorstelling gespeeld voor publiek. Zie video
datum di 20 mei 2008 in de grote zaal van het Appeltheater
aanvang 20.15 uur
kaarten uitverkocht

Pas 30- avond

Een avond speciaal voor de bezitters van een Pas 30-.
Binnenkort staat het volledige programma op deze website.
datum za 14 juni in de grote zaal van het Appeltheater
aanvang 16.00 uur
kaarten Pas 30- € 5,-

| Meer