Zeezicht 3

Odysseus

NL70 december 2007
Odysseus negen uur gegijzeld

door Stefan Heger

‘Als je tijdens het stuk zit te bedenken wat je voor Sinterklaas moet kopen, doen wij iets verkeerd'

Negen uur, zo lang duurt het nieuwe toneelstuk Odysseus van Toneelgroep De Appel. Al sinds half augustus bereiden de elf acteurs zich voor op dit monsterproject. Na een repetitie in de Appelloods vertelt acteur Hugo Maerten over zijn hoofdrol.

Het is niet de eerste keer dat De Appel zich waagt aan urenlang toneelstuk. Zo voerde de toneelgroep vier jaar geleden het twaalf uur durende stuk Tantalus op, gebaseerd op de Ilias van Homerus, het verhaal waar de Odyssee het vervolg op is. "Bijna als grap eindigde die voorstelling met de mededeling dat het verhaal van Odysseus ook geweldig is om te vertellen," herinnert Maerten zich. "Wat toen eigenlijk een grap was, is toch bij ons blijven leven. We houden van grote verhalen op z'n tijd en het publiek blijkbaar ook." Je denkt misschien dat in deze haastige tijd niemand het geduld heeft een dag in het theater door te brengen, maar de kaartverkoop loopt als een speer.

"We moesten in eerste instantie alleen onze angst overwinnen om weer een groot project bij de horens te vatten en er aan te beginnen. Want waar begin je?"

Het verhaal gaat over de rondzwervingen van de Griekse held Odysseus. Het stuk is Odysseus genoemd, omdat er het wezenlijk verschilt van de Odyssee. "Die begint eigenlijk als Odysseus al bijna thuis komt van zijn reizen en op het eiland Scheria zijn verhaal vertelt in flashbacks. Dat konden wij natuurlijk niet, want dan zou ik als Odysseus als enige aan het woord zijn." Het verhaal werd omgeschreven naar een chronologische vertelling, wat ook invloed had op de inhoud. "Onze voorstelling gaat veel meer over wie Odysseus is en hoe dat zo gekomen is," legt de acteur uit. "Het gaat over mensen en karakters, de menselijke natuur en de aard daarvan in de personages. Een klassiek verhaal als dit leent zich goed voor een lang toneelstuk, omdat het overzichtelijk is en omdat de grote lijn van het verhaal bekend mag worden verondersteld. Het is een verhaal dat iedereen denkt te kennen en je moet er als bezoeker ook plezier in hebben dat die sluimerende kennis wordt opgefrist. In het verhaal kom je doorlopend hedendaagse problemen tegen, zoals het vreemdelingenvraagstuk, de legitimiteit van oorlogen en trouw in relaties. Het zet mensen aan het denken, als het goed is tenminste. Wanneer iemand tijdens het stuk zit te bedenken wat hij voor Pietje voor Sinterklaas moet kopen, doen we iets verkeerd."

Over de aankleding van het stuk wil Maerten nog weinig vertellen. "De ruimte in de zaal waar wij op spelen is immens groot. Dat zal voor het publiek wel een schok zijn. Een lang toneelstuk heeft een hele eigen charme, omdat je als publiek in feite een dag gegijzeld bent in het theater. Tenzij je het natuurlijk oninteressant vindt, dan mag je weg," lacht hij. "Je komt daar binnen en weet dat je een halve dag binnen zult zitten. Het schept een raar soort atmosfeer omdat mensen elkaar ook in de pauzes tegenkomen, waardoor er contacten ontstaan. Na afloop van de voorstelling heeft iedereen het bijzondere gevoel om iets meegemaakt te hebben wat uniek is en dat je zelf als publiek een prestatie geleverd hebt. Het voelt op de een of andere manier goed aan om te beseffen dat je negen uur lang naar een voorstelling hebt zitten kijken. Niet elke minuut was misschien even boeiend, spannend of leuk, maar je houdt er een goed gevoel aan over."

| Meer