|
|
|
 |
|
Trouw
Schitterend vormgegeven Odysseus is indrukwekkende ode aan de vertelkunst!
De Odysseus vertelt een verhaal en hééft een verhaal te vertellen. Misschien is dat wel de hoogste lof die je Toneelgroep De Appel kunt toezwaaien voor het waagstuk dat een theatermarathon per definitie is.
Wie de vorige marathonvoorstelling Tantalus heeft gezien, .... In dit geval hebben groep en regisseur dat kunststuk zelfs overtroffen.
Het meest spectaculaire is wel het gebrek aan spektakel, dat geen moment een gemis wordt. Van meet af aan ademt de enscenering een rust en ruimte, die de teksten het volle pond geeft en daarmee de voorvallen en figuren die met elkaar verweven zijn in Odysseus' tien jaar durende zwerftocht ...
Met zijn medebewerkers, Alain Pringels en Jules Terlingen, heeft Aus Greidanus het epos op de menselijke, zeer aardse maat toegesneden.
Hun Odysseus is een verbluffend sober commentaar op de waanzin die oorlog heet.
... moeder Penelope, een imposante Geert de Jong.
Sacha Bulthuis, die de hele voorstelling in elk gebaar en elke stembuiging een ironie weet te leggen die alle sentiment en misplaatste fierheid weergaloos pareert.
Het geluidsdecor (Carl Beukman en Jorg Schellekens) houdt zich bijna aldoor geraffineerd op de achtergrond, het brein en de fantasie prikkelend met suggestieve tunes of een simpel ruisen van de zee.
Guus van Geffen heeft een fraaie, geheel betegelde ambiance ontworpen, die met doeltreffende ingrepen en een zeer zorgvuldige belichting van paleis in doden- of godenwereld transformeert.
Daarnaast is er nog een niet onbelangrijke nevenintrige over omgang met vreemdelingen, over gastvrijheid en de kloof tussen angst en toegankelijkheid. Prachtig verwoord in een dialoog tussen een tegen de aangespoelde Odysseus waarschuwende adviseur en een hem juist warm ontvangende koningin.
Alle lijnen trek je als vanzelf door naar het nu. Fijntjes gesteund door subtiele zinsnedes in een stijlvol taalgebruik, dat nu eens niet populaire citaten of straattaal bezigt, maar ook verre van archaïsch is. Met de fantasierijke aankleding en het beheerste tempo maakt dat Odysseus wonderbaarlijk tijdloos ofwel eigentijds zonder een spoor van modieuze trends.
De schitterende vormgegeven en meesterlijk geënsceneerde Odysseus is met een grandioos ensemble - elf spelers vertolken met zwier en toewijding vierenveertig rollen - zeker een lust voor het oog, maar voor alles een indrukwekkende ode aan de vertelkunst. De kunst die de vergetelheid tart en in het theater het publiek vol in de ziel kan raken.
De Groene Amsterdammer
Elf toneelspelers maken een vertelling die staat als een huis.
... Odysseus' vrouw Penelope draagt een donkerblauwzwarte robe met een enorme sleep. En die sleep slurpt in de loop van dit deel het bloed van de vloer op. Dat beeld is van een overrompelende schoonheid.
Carl Beukman en Jorg Schellekens dat moeten twee geluidsgenieën zijn. Het klankdecor van dit duo is vooral dienstbaar aan de handeling, af en toe jubelend aanwezig, vaak ergens mompelend op de achtergrond. Het mooie van briljante klankdecors is wanneer je dat pas merkt als het op de speelvloer stil is.
... zo'n kleine groep acteurs die zo'n gigantische onderneming zijn aangegaan - het is een wonder, het zijn er maar elf! De magie van het toneel, die hypnotiserende manier van beduvelen. Wat ik ook meende te zien (bij het slotapplaus) op die elf vermoeide maar stralende gezichten: dit is puur ensemblewerk.
Hugo Maerten speelt Odysseus en hij doet dat voorbeeldloos mooi.
Marguerite de Brauw toont de rijke kanten van haar veelzijdige talent in de godin Aphrodite en de koningsdochter der Faiaken.
David Geysen laat veel en in ieder geval twee kanten van zijn toneelspelerstalent zien. ... als Elpenor, een kapot getraumatiseerde soldaat uit Odysseus' leger. Ik heb ademloos naar hem gekeken.
Judith Linssen neemt een reeks vrouwen voor haar rekening, waarvan ik Kirke het meest imposant vond.
Jules Terlingen en Bob Schwarze zijn meesters in de finesse, het fijnzinnige detail. Ze blinken uit - waarmee overigens niets is miszegd over hun andere rollen.
Hubert Fermin transformeert maar liefst in zes personages, waarvan Menelaos en Agamemnon grote indruk maken.
En dan Geert de Jong en Sacha Bulthuis. Die twee spelen je hart kapot.
Regisseur Aus Greidanus speelt mee en ik moet zeggen: dat geeft het ensemblewerk van deze troep een meerwaarde die ik niet had willen missen. Hij doet dat met overtuigend speelplezier.
Greidanus' regie is het cement van dit imposante gebouw. Je merkt aan de mis-en-scène, aan de vrijheid die hij zijn acteurs heeft gegeven, aan de perfectie speel-‘kleur' die hij voor ieder deel heeft gevonden, dat hij ook de eindredacteur van de uiteindelijke tekst is.
Het resultaat staat er nu, als een groot massief toneelhuis. Hulde!
NRC Handelsblad en NRC NEXT
Mythe rond Odysseus magistraal ontrafeld.
... oogverblindend en meeslepend spektakel een belangrijk moment in de Nederlandse toneelgeschiedenis.
Alleen al de verbluffend rijke vormgeving (Guus van Geffen) van het toneelstuk Odysseus is een reden waarom je na negen uren in het Haagse Appeltheater fris naar buiten komt en best zin hebt in nog een paar uur erbij.
Als Aus Greidanus iets vertelt, luistert iedereen ademloos.
Aus Greidanus, Geert de Jong en Sacha Bulthuis steken in al hun dubbelrollen overal bovenuit.
Odysseus is meer een bewerking, een commentaar op Homerus, en daarom boeiender voor de gevorderde toeschouwer.
Verreweg het beste deel is 'Hades', waarin Odysseus in de onderwereld afdaalt.
Iedere scène heeft zijn eigen sfeer, waardoor een scala aan stijlen ontstaat.
De Volkskrant
Publiekssucces lijkt onafwendbaar, met al een hoop uitverkocht voorstellingen en een uitgebalanceerd verhaal dat zich beweegt tussen de duistere atmosferen van de Hades (het dodenrijk) en de felle kluchterige kleuren op het eiland van de Faiaken, waar Odysseus aanspoelt.
De dreigende toon en de mooie donkere aankleding geven deze delen (Aia en Hades) een spanning en urgentie ... Ze bevatten de beste momenten van de voorstelling.
Hugo Maerten is als Odysseus ook flink op dreef als het constant wedijverende en opvliegerige mannetje dat hij eigenlijk is. Sowieso levert Hugo Maerten in deze voorstelling een krachttoer, Odysseus waardig.
... Hubert Fermin springt er in het bijzonder uit, door zijn opvallende inkleuringen van rollen. De pafferige Menelaos en de nichterige Apollo, gemodelleerd naar de modeontwerper Karl Lagerfeld, zijn onvergetelijk.
Op de helft van de voorstelling mag er uitgebreid gelachen worden tijdens de enscenering van een godenvergadering op de berg Olympos. De acteurs weten wel raad met de kleinzielige ruzietjes en grove bekvechterij waar deze absolute machthebbers zich van bedienen.
Maar uiteindelijk doet Odysseus gewoon wat beloofd wordt: een belevenis van formaat leveren. Een dergelijke overdonderende theaterervaring is tamelijk uniek en verdient het om gezien te worden. Ook omdat alles tot in de puntjes verzorgd is, met als hoogtepunt het majestueuze Griekse decor (Guus van Geffen) met z'n marmeren muren en vloeren, twee zwembaden en drie balkons.
Algemeen Dagblad
De Appel boeit negen uur lang met fris en fruitig toneelstuk!
Toneel met een lengte van een lange kantoordag. Is dat aantrekkelijk? Wel als het uitvoerende gezelschap De Appel heet.
Regisseur, bewerker en acteur Aus Greidanus schept moderne orde in de lijdensweg van Odysseus. Met pakkende beelden wordt verhaald over een krijgsheer die overwinning op overwinning stapelt, maar uiteindelijk steeds verder van huis raakt.
Als titelvertolker Hugo Maerten verschijnt, verschijnt er ook echt iemand: scherp van tong, macho, vervaarlijk licht geraakt.
De zes delen - een prima maaltijd wordt na deel vier geserveerd - belichten elk een ander menselijk facet van de mythe. Zelfs de goden zijn menselijk. En hoe! Een humoristisch tegenwicht dat precies op tijd komt, zoals alles goed gedoseerd in balans blijft. Politiek, maar niet te uitgesproken politiek. Emotioneel en toch zeer doordacht.
Als deze mammoetproductie nog iets nodig heeft, dan is het een snufje meer van de theatrale gekte van Sacha Bulthuis. Zij laat met een enkel gebaar of stemwending het verschil zien tussen gedegen en briljant acteren.
Den Haag Centraal
Uniek theaterfeest bij De Appel!
Het is zonder meer uniek wat er bij Toneelgroep De Appel aan de hand is. Odysseus, de première zondag j.l. van een nieuw stuk, een theatermarathon van half twee 's middags tot en met kwart over tien 's avonds, en dan al weten dat meer dan 65% van de kaartjes voor de lange serie voorstellingen uitverkocht is. Nooit eerder vertoond in het niet-commerciële theater.
Decorontwerper Guus van Geffen creëerde er als beginpunt een prachtig fantasie-klassiek paleis met kroonluchters, balkons, met ligbaden in een gigantisch betegelde vloer. Het verhaal van het decor is dat van de voorstelling.
... de figuur van Odysseus interessanter maken. Waardoor acteur Hugo Maerten dan ook de ruimte krijgt zeer knap een veelkantig en boeiend personage neer te zetten in waarschijnlijk de grootste en meest complete rol in zijn carrière tot nu toe. Het is een zeer fysieke Odysseus die De Appel laat zien. Grijpbaar, hedendaags psychologisch ingekleurd. Waarin de vraagtekens over heldendom, de rol van de goden die er altijd bij gehaald worden als het precair wordt, overeind blijven in het spektakel!
Hubert Fermin excelleert in een aantal rollen, zoals de manier waarop hij Menelaos' tekst uitspeelt in het eerste deel, als een soort ‘conversation piece'.
David Geysen is met grote intensiteit de zoon Telemachos.
Bob Schwarze is van soldaat Perimedes tot en met Hermes, boodschapper der goden, steeds even goed.
Sacha Bulthuis - voedster, die giechelende godin Hestia op de Olympos, de romantische Kalypso - brengt op diverse momenten die haar kenmerkende bevrijdende nuchter-cynische toon binnen.
... die ook en vooral een aantal totaalbeelden laat zien die je niet gemakkelijk van je netvlies krijgt. De verscheurd neerzijgende, witharige Penelope van Geert de Jong aan het slot. Haar echtgenoot terug na twintig jaar, haar trouwe slavinnen ook gedood door zijn wraak. Met in haar fysiek de vraag opgesloten of zij ooit samen weer opnieuw kunnen beginnen.
De Telegraaf
Decorontwerper Guus van Geffen ontwierp een majestueus decor, dat door kleine ingrepen in elk van de zes delen een geheel andere sfeer uitstraalt: van luxe badhuis tot kazerne.
Door aansprekende thematische lijnen, door vrolijke knipoogjes en door een sterke vormgeving, waaraan zeker ook de prachtige kostuums van Annelies de Ridder debet zijn.
Een minstens zo grote pluim verdienen de elf acteurs, die in wisselende rollen weten te boeien.
Sacha Bulthuis krijgt als volkse voedster en als jolige Hestia steeds weer de lachers op haar hand.
Aus Greidanus, Hubert Fermin en Jules Terlingen geven hun personages diepte en overwicht.
Isabella Chapel trekt als Athene trefzeker aan de touwtjes.
Geert de Jong zet een mooi tragische Penelope neer.
En ook Marguerite de Brauw, Bob Schwarze en Judith Linssen spelen prima rollen.
David Geysen paart als Telemachos onzekerheid aan brandende ambitie en geeft mooi tegenwicht aan Hugo Maertens Odysseus, die als moegestreden veteraan naar huis terugkeert.
Ikhouvantheater.nl
Hugo Maerten (Odysseus) weet wel de sympathie van de toeschouwer op te wekken. Hij is een subliem acteur, en zet Odysseus dan ook op onnavolgbare wijze neer: listig, maar niet té, Sexy, maar niet overdreven.
Ook de andere acteurs verdienen overigens alle lof.
David Geysen is geheel geloofwaardig als Telemachos, Odysseus' zoon.
En de Helena van Geert de Jong is precies zoals Helena zou moeten zijn.
Daarnaast is het stuk goed uitgebalanceerd: momenten van serieuze monologen worden afgewisseld met komische scènes, waarvan als hilarisch hoogtepunt de godenvergadering op de Olympos.
De Appel heeft er voor gekozen ook de andere kanten van de held Odysseus te belichten. Dit is een dappere benadering.
Conclusie: Odysseus is een prachtstuk. Een absolute must voor theaterliefhebbers en daarnaast iedereen die een bijzondere dag wil beleven.
Hele recensie lezen? Klik hier
De Pers
Verfrissend genoeg zien de toneelmakers Odysseus niet per se als een held, maar als een opportunist die niet inziet dat hij met zijn listen altijd slachtoffers maakt. Die benadering is interessant omdat het een (actueel) contrast laat zien tussen heldenverering en de realiteit van een echte oorlog waarin listen niet zelden smerig en nooit heldhaftig zijn.
Conclusie: Gaan!
8weekly.nl
In het vierde deel (Olympos en Ogygia) is tegelijk de kracht van De Appel te zien: uitbundig met de aankleding, nooit bang voor een lichtere toon, maar zonder de diepere lagen uit het oog te verliezen. Dit deel blinkt uit in toegankelijkheid, net als het hele stuk overigens.
Dat regisseur Aus Greidanus, zelf net als de andere acteurs te zien in een veelvoud aan rollen, ervoor heeft durven kiezen dit deel luchtiger en grappiger te maken dan de andere, toont aan dat hij de balans van de toneelsessie - in totaal toch negen uur - prima in de hand heeft.
Naast het fantastische decor, dat in elke pauze zo radicaal wordt omgebouwd dat die dertig minuten meer dan gerechtvaardigd zijn, biedt Odysseus voldoende diepgang, vermaak en talentvol toneelspel om die negen uur geen moment als lange zit aan te voelen.
Bovendien laat dit ensemblestuk maar weer eens zien wat een fijne acteursploeg Greidanus om zich heen verzameld heeft.
Sacha Bulthuis is zoals altijd fantastisch en maakt van elke simpele bijrol een sterk personage.
Ook Geert de Jong als Penelope en de godin Hera en David Geysen als Odysseus' zoon Telemachos brengen het er prima vanaf.
Een eervolle vermelding voor Hubert Fermin overigens, die elk deel moeiteloos lijkt te switchen tussen een stamelende oude oorlogsheld, een hilarische Karl Lagerfeld (Apollo) en weerbarstige Agamemnon.
Een monsterproductie die De Appel wederom als topgezelschap op de kaart zet!
Hele recensie lezen? Klik hier
theatercentraal.nl
'Af en toe grijpen wij de kans om een voorstelling te maken waar alles bij elkaar lijkt te komen wat de wereldliteratuur ons biedt, in combinatie met wat wij zelf te bieden hebben', licht Aus Greidanus de keuze voor dit stuk toe. Dit is een zeer gelukkige combinatie.
Aan het begin van de voorstelling, als iedereen een plek zoekt, leeft er meteen een soort groepsgevoel onder het publiek. Alsof je met een bus een dagje op stap gaat met mensen die je niet of nauwelijks kent. En eigenlijk is dat ook zo. Odysseus is een negen uur durend theaterspektakel, met zes bestemmingen.
... Achilles (een mooie rol van Aus Greidanus) wijst Odysseus in de Hades hardhandig op de keerzijde van de redenaarskunsten die hij bezit. Hij is zo handig met woorden dat hij de waarheid regelmatig geweld aan doet. Odysseus wordt op deze wijze een soort 'spin doctor' die zo in het Witte Huis rond zou kunnen lopen. Het is een prachtige scène met een decor dat is omgebouwd tot een kille vochtige plek.
Ook in het tweede deel Aia trekt De Appel een parallel met het heden. In dit deel vervelen de manschappen van Odysseus zicht stierlijk op het eiland. De soldaten David Geysen, Bob Schwarze, Jules Terlingen, Hubert Fermin en Aus Greidanus zetten de lamlendige sfeer bijzonder goed neer. Zij hebben last van hun Trojaanse oorlogsherinneringen, zoals soldaten die terugkeren uit Irak ook met een oorlogstrauma te kampen hebben.
De duidelijkste verwijzing naar het nu maakt Greidanus in het begin van deel vier. In deze hilarische scène worden de goden neergezet als wispelturige managers die vanuit een 'conference room' hun minderen op aarde beschouwen.
Het publiek wordt getrakteerd op een wervelende opfriscursus in Griekse klassiekers met acteerprestaties van formaat. Vooral Hubert Fermin en Geert de Jong weten in uiteenlopende rollen te imponeren. Regisseur Aus Greidanus schotelt het publiek een spektakelstuk voor, dat zeer nieuwsgierig maakt naar de volgende keer dat De Appel zich op een klassieker uit de wereldliteratuur stort.
Hele recensie lezen? Klik hier
good2b.nl
Odysseus is behalve de naam van een Griekse held, de naam van een unieke voorstelling: een toneelmarathon. 'Toneelmarathon? Klinkt als een theatertantalus', dacht ik. ‘Een negen uur durende kwelling die je uit moet zitten'. Niks blijkt minder waar. De dag in het Appeltheater in Scheveningen vliegt voorbij. Een dag laveren tussen de Griekse archipel 600 jaar voor Christus en de Scheveningse kustlijn anno 2007, een dagje dobberen tussen Griekse klassiekers en de huidige maatschappij.
In zes stukken wordt het hele Griekse epos uit de doeken gedaan. De productie is goed opgebouwd. Door subtiele decorwisseling, originele kostuums en toegankelijk taalgebruik blijft elk stuk boeien.
Hele recensie lezen? Klik hier
cultuurpodium.nl
Bijzonder fraaie voorstelling met indrukwekkende acteerprestaties!
Op Aia zet Hugo Maerten een zelfverzekerde en krachtige Odysseus neer.
Judith Linssen is zeer overtuigend in de rol van tovenares Kirke die met al haar charmes probeert Odysseus niet te laten vertrekken.
Maar ook de uiteenlopende types soldaten die in het tot barakken vervallen paleis zijn veroordeeld om op hun leider te wachten, zijn uitstekend neergezet. Een scène om van te genieten.
Andere opvallende acteerprestaties komen van Geert de Jong en Hubert Fermin.
Geert de Jong zet een hevig geëmotioneerde en vertwijfelde Penelope, de vrouw van Odysseus, neer.
Hubert Fermin laat zijn veelzijdigheid zien in de vele rollen die hij speelt.
Isabella Chapel zet een krachtige godin Athene neer die als een constante factor in het verhaal voorkomt.
Ook alle lof voor de schrijvers van Odysseus die bijzonder goed geslaagd zijn om een tragedie neer te zetten in goede en duidelijke taal. De enscenering is verrukkelijk om naar te kijken.
Ook het gebruik van de muziek is lovenswaardig, soms pompeus op de voorgrond hoorbaar dan weer zachtjes sfeerversterkend op de achtergrond.
Hele recensie lezen? Klik hier