Zeezicht 2

Herakles

De held in ieder mens

Mariah Carey

Prometheus bracht, tegen de wil van Zeus, de mensen het vuur. Maar wat heeft de mensheid tot op de dag van vandaag gedaan met de kracht van het vuur, die Prometheus ons gaf? De angst die ontstaan is, waar bracht die ons naar toe? Waar is onze tragische held op de dag van vandaag gebleven?

Het vuur dat Prometheus de mensheid bracht, hebben de mensen ingeruild voor allerlei nieuwe godsdiensten waarbij het vurige en losbandige verdwenen is. Godsdienst is geen pepmiddel voor het volk, maar maakt de mensen ondergeschikt en braaf. De huidige maatschappij heeft met haar wetgeving en gedragsregels het vuur weggehaald uit de mens. Lang geleden was de mens in de ban van het vuur. Vuur is gevaarlijk maar aan de andere kant ook intens aantrekkelijk.

Prometheus hangt aan de Kaukasus ofwel in het slagveld van de beschaving. Hij zit geketend aan de berg, tussen de Olympos en de wereld. Terwijl hij tussen deze twee werelden in hangt, wordt hij gestraft voor wat hij deed voor de mensheid en moet nu toekijken wat er in het dal aan zijn voeten, de wereld, gebeurt. De wereld staat op zijn kop, de mensheid is losgeslagen. Godsdienstoorlogen, haat, geweld, wraak, pijn, maar hij kan niets doen. Wat is er toch gebeurd in deze wereld? We kijken toe, observeren en zwijgen maar.

Het geloof, waar in deze tijd zoveel strijd over bestaat, is volgens mij een houvast voor de mens om hun eigen angsten niet te zien. Net als bij mythen, gaat het er in de bijbel of de koran niet om of het werkelijk gebeurd is, maar het gaat erom wat het verhaal ons wil zeggen. Dit zelfde geldt voor Prometheus. Toen ik mij ging verdiepen in de mythe van Prometheus, ben ik opzoek gegaan naar wat dit voor mij persoonlijk betekende. Uiteindelijk riep dit verhaal bij mij vragen op over het vuur wat hij de mensheid gaf. Heb ik dit vuur nog wel? Wie is die held voor mij?

Toen ik over deze vragen na ging denken kwam ik erachter dat ik geen held heb, althans niet op de manier zoals de meeste mensen helden zien. Een held als een popster of een stripfiguur, waar men vroeger fan van was. Maar ook als men volwassen is blijven mensen vaak een held als een bekend artiest, een god of misschien een naaste houden. Volgens mij is dit meestal een uitvlucht omdat men graag een fout, oorzaak of oplossing zoekt bij een ander. Maar wat gebeurt er als we eerst eens goed naar onszelf kijken? Wat kunnen wij in eerste instantie zelf oplossen of juist veroorzaken? Volgens mij kunnen wij de held namelijk alleen maar in onszelf vinden. Jij bent die bekende filmster, de hoofdrolspeler van je eigen leven. Ieder mens moet zijn eigen levensweg volgen, ook al is dit soms met vele zijpaden en omwegen om levenslessen te leren en te overwinnen.

Als je naar het verhaal van de grote held Herakles kijkt... Herakles ben ik maar ook jij, je opa of je buurvrouw. De twaalf werken die Herakles op moet lossen, welke deed jij hiervan? Zijn werken staan symbool voor de strijd die hij voerde tegen zichzelf, tegen zijn onbewuste schuldgevoel voor het vermoorden van zijn kinderen. Wie kent de strijd tegen zichzelf niet?

Om de levensweg van Herakles meer op jezelf te kunnen betrekken, ga ik wat dieper in op de symboliek van zijn twaalf werken. Kijkt u eens naar de merries van Diomedes. Deze merries waren vleesetende paarden. Diomedes, een vorst in Thracië, voerde de merries met zijn bezoekers. Herakles moest in één van zijn werken de merries van Diomedes halen. Dit deed hij door Diomedes voor zijn eigen merries te gooien, de merries te temmen en ze hierna naar Mykene te brengen. Deze merries kunt u zien als uw eigen gedachten. Deze gedachten kunnen strubbelingen in het hoofd zijn. Of juist problemen die u niet kunt overzien. Deze punten wijzen de mens naar het verkeerde pad. Zij eten als het ware de positieve kant op. Om dit tegen te gaan moet de mens zichzelf voor de merries gooien of de feiten onder ogen zien. En wanneer deze merries of gedachten getemd zijn, zijn we een levensles verder.
Bekijk eens de symboliek van de Nemeïsche leeuw. De Nemeïsche leeuw doodde de mensen en hun vee waardoor de vallei van Nemea niet meer veilig was. De leeuw moest dood, maar dit lukte niet omdat het dier elk wapen kon weerstaan. Het eerste werk van Herakles was het doden van deze leeuw. Met geen enkel wapen lukte het Herakles de leeuw te doden tot hij het hol van de leeuw binnen drong en hem met een knuppel naar de grond sloeg. Herakles wierp zich op het monster en wurgde het beest met zijn blote handen. Ondanks het feit dat de leeuw voor kracht staat, lukt het Herakles om de leeuw met zijn eigen kracht te doden. Zijn innerlijke kracht stijgt boven die van de leeuw uit. Als we dit koppelen naar de mens van nu zien we dat wij, als mens, steeds meer vertrouwen op hulpmiddelen van buitenaf. Als we het niet meer aankunnen, schakelen we deze hulp in en vertrouwen we er zomaar op dat het goed komt. We zijn vergeten dat we de kracht die we nodig hebben zelf bezitten. We moeten weer een Herakles worden!

There's a hero
If you look inside your heart
You don't have to be afraid
Of what you are
There's an answer
If you reach into your soul
And the sorrow that you know
Will melt away

Mariah Carey - Hero

Lotte van Tol,
stagiaire dramaturgie

(De reageeroptie is gesloten.)

| Meer