|
|
|
 |
|
door Herman Rosenberg
De Haagse acteur Bob Schwarze maakt zich op voor de grootste rol uit zijn carrière. Vanaf eind februari speelt hij Herakles in de gelijknamige theatermarathon van De Appel. En hij knokt voor het voortbestaan van het kleinste theatertje van de stad.
Hij ziet er op het eerste gezicht niet echt uit als een Hercules of Herakles. Acteur Bob Schwarze, die we ontmoeten op Kijkduin, heeft een gemiddeld postuur. "Maar wacht even," zegt hij, wijzend op zijn buik, "hier heb ik wel een sixpack, hoor. Er zit alleen een laagje vet op! Ik zat er gisteren aan te twijfelen of ik er eens over moet gaan nadenken om een keertje te gaan trainen. Een duidelijk voornemen, toch?" Maar in deze elf uur durende en negen delen tellende marathon is helemaal geen bodybuilder nodig, verzekert Schwarze. "Het is toneel en geen film. In een film zou je Brad Pitt aan de gang kunnen laten gaan, al heeft die natuurlijk niet zo'n goed figuur als ik. Op het toneel kun je niet al die 'twaalf werken' - de onmogelijke taken die de halfgod Herakles moet verrichten - in beeld brengen. Er is, anders dan bij Odysseus (een eerdere marathon, red.), geen rechte verhaallijn van A naar B. Daarom hebben Aus Greidanus en Jules Terlingen een stuk geschreven waarin telkens andere kanten van de persoon Herakles worden belicht. Eigenlijk is het niet eens zo dat dit de enige echte hoofdrol is. Ook de helden Jason, van het Gulden Vlies, en Theseus, die wordt bevrijd uit de onderwereld, komen erin voor. Deze Herakles is geen antiheld, maar toch ook geen geweldenaar. Het is een door frustratie en wanhoop gedreven figuur, omdat een hij een speelbal is van de goden. Maar het lukt hem wel om al die werken uit te voeren. Toch wel een held dus."
KERN
Schwarze (47) maakt sinds 2005 deel uit van de vaste kern van De Appel, het beroemde Haagse gezelschap dat vroeger werd geleid door Erik Vos en nu door Aus Greidanus (sr.). Hij speelde sindsdien mee in vrijwel alle stukken, waaronder Het bezoek (2005), De storm (2006), Odysseus (2007) en Tuin van Holland (2010). In dat laatste stuk regisseerde hij ook een van de delen. Maar dat is niet echt 'zijn ding'. "Misschien later, als ik groot hen," grapt de acteur.
Hoe gaat dat eigenlijk, de toekenning van zo'n hoofdrol? "Dat gaat bij ons vrij eenvoudig. Aus komt naar je toe, legt zijn arm om je heen, en zegt: 'Jij gaat Herakles spelen'. Als dat gebeurt, met die arm, dan weet je al wel dat er iets bijzonders komt. Geweldig natuurlijk dat ik het ga doen. Het is heerlijk om een rol te spelen die door het hele stuk gaat en die zo veel facetten heeft. Het is wel een enorme klus. We hebben voor elk van de negen delen drie weken repetitietijd. Dat is niet heel lang. En als je dan bij deel 9 bent, moet je weer teruggrijpen naar deel 1. Maar het gaat lukken. Het moet lukken."
Ook voor de familie Schwarze wordt het even slikken, want vanaf eind februari zal vader zo'n vier maanden geen weekend meer thuis zijn. "Er wordt behalve op woensdag elke zaterdag en zondag gespeeld. Dat betekent 's morgens om half tien aantreden en 's avonds niet voor twaalf uur thuis. Gelukkig zijn ze wel wat gewend, mijn zoon en dochter en mijn vrouw Manon Barthels, die zelf theaterteksten schrijft en ook regisseert."
Even een pauze voor de foto. Een koude wind stuwt de golven op tegen het verbrede strand van Kijkduin. "De Appel blaast terug," schreeuwt Schwarze tegen de storm in. Een grapje met een serieuze ondertoon, want de acteur maakt zich net als vele anderen in de kunstsector zorgen over de toekomst; voor 2012 liggen de programma's en subsidies nog vast, maar wat gaat er daarna gebeuren? "Het wordt heel spannend voor De Appel. Maar je kunt je toch niet voorstellen dat het gezelschap zijn subsidie zou kwijtraken? We zijn zo verbonden met Den Haag, we doen zulke bijzondere projecten. Enige jaren geleden hebben we een moeilijke tijd gehad. Maar daar is toen een geweldige draai aan gegeven met de marathons, eerst Tantalus, toen Odysseus en daarna Tuin van Holland. Daarom ben ik voor De Appel ook weer niet zo heel erg bang. We gaan wel weer wat bedenken. Bij ons ga je niet naar een voorstelling, maar naar een belevenis. Als je het theater aan de Duinstraat binnenkomt, stap je in een hele andere wereld en je denkt meteen: wat zouden ze er nu weer van hebben gemaakt? Dat onderscheidt ons van andere gezelschappen. En daar zijn collega's jaloers op."
AFGELOPEN
Heel anders is de situatie bij Literair Theater Branoul in de Maliestraat, waarvan Schwarze artistiek leider is. "Bezuinigingen komen bij kleine organisaties altijd harder aan. Een groot theater kan altijd banen schrappen, wij niet. We draaien op 64.000 euro per jaar! Dat is niks. Als je dat weghaalt, is het afgelopen. En dat zou doodzonde zijn, want je hebt zo'n klein podium ook nodig in een stad als Den Haag. We doen Couperus, maar ook experimentele dingen, zoals een dichter die een episch sciencefictiongedicht voordraagt. Dan zit de zaal niet vol, maar ik programmeer hem toch. Wat zou ik voor theaterman zijn, als ik het niet zou doen?"
"Ik ga gewoon door. En dat is ook waar de politiek volgens mij vanuit gaat: dat die toneelmakers altijd maar doorgaan. Misschien moeten we gewoon een keer met z'n allen stoppen. Maar eigenlijk willen we dat niet. Omdat het belangrijk is, dat het er is."