|
|
|
 |
|
In de Griekse tragedie werden goden op drie manieren uitgebeeld. Aan de hijskraan als deus ex machina, ‘wich allowed them to fly above the stage and the audience.' Of op het theologeion, ‘the god-walk at the top of the stage building.' Of werd het onderscheid tussen sterveling en god gemaakt door kostuum en/of spreekstijl. ‘Gods were recognized by the splendor of their robes, the traditional markers of their identity (Athen's aegis, Apollo's bow, and so forth), and by their authorative pronouncements, especially in the prologues and epilogues of plays.' Het gevaar dat bij een hedendaags publiek deze theatrale middelen komisch overkomen is niet denkbeeldig. In de komedies van Aristophanes zien we een evolutie waarbij het gedrag van de goden steeds menselijker werd. ‘In the plays of Aristophanes, equalization means that the human individual has as his sphere of activity the whole realm that the god presides over.' De grens tussen god en mens werd steeds kleiner. Toch bleef Aristophanes spelen met duidelijke kenmerken die het onderscheid aangeven. En de goden kwamen niet goed uit die vergelijking: ‘The gods do not thereby vanish but are revealed as having no true self in comparison with men.' Menselijkheid (humanisme) haalde het op goddelijkheid. Uit de Theogonie (ontstaansgeschiedenis van de goden) blijkt dat de Olympische goden, vergeleken met de andere goden uit het Grieks pantheon, de meest menselijke trekken hadden. ‘Rahter a history of the gods presents itself, in which out of chaos precede First the more natural gods, called Titans, then later the Olympians. No clear system unites the gods, although in general a natural and more abstract character adheres to the Titans, while the Olympians are marked by a more spiritual and ethical character.' Zo verwezen de namen van de Titanen naar natuurkrachten of naar krachten of kwaliteiten: Uranos (= lucht), Oceanos (= zee), Nemesis (= hij die wie te hoog vliegt, omlaag haalt), Prometheus (= hij die vooruit ziet). Terwijl de namen van de Olympische goden meestal verwezen naar eigenschappen van het menselijke bestaan waarmee die zich van de natuur onderscheid: Demeter (landbouw), Hera (huwelijk), Ares (oorlog), Aphrodite (liefde), Artemis (jacht), enz.