|
|
|
 |
|
DEN HAAG De politiek betrokken Zuid-Afrikaanse toneel-schrijver Mike van Graan (48) is deze week te gast op het 08 Festival van Toneelgroep De Appel. In drie voorstellingen werken Appelacteurs samen met studenten van Nederlandse en Zuid-Afrikaanse toneelscholen.
Van Graan schreef speciaal voor dit festival de tekst Odysseus van Holland. Regisseur David Geysen baseerde hierop zijn voorstelling Insomnia, die zaterdag 7 juni in première ging.
Waarom heet uw tekst Odysseus van Holland, maar de vertolking ervan Insomnia?
Mike van Graan: 'Omdat David Geysen met zijn regie een eigen invulling aan mijn tekst heeft gegeven. De titel Odysseus van Holland paste niet langer bij de voorstelling.'
Vindt u dat niet vervelend?
'Eigenlijk niet. Ik heb gemerkt dat je in Nederland als auteur veel minder belangrijk bent in het theater dan in Zuid-Afrika. Hier bepaalt de regisseur hoe het stuk wordt opgevoerd.'
Waar gaat uw tekst Odysseus van Holland over?
'Het is een abstracte vertelling die begint bij een Afrikaanse tiran die terecht staat voor zijn daden. Dan verschuift de focus naar de verhalen van de slachtoffers. In feite is het een stuk over angst. De angst die mensen in een samenleving voor elkaar kunnen voelen.'
Hoe komt een Zuid-Afrikaanse auteur eigenlijk op een Nederlands theaterfestival terecht?
'Het is de tweede keer dat mijn werk bij De Appel gespeeld wordt. Ik vertelde in 2006, voor de eerste editie van het festival, aan artistiek leider Aus Greidanus en dramaturg Alain Pringels dat ik bezig was met Some mothers' sons, een stuk over de vriendschap tussen een blanke en een zwarte man in het Zuid- Afrika van na de apartheid.
Ik denk dat dit de reden was dat ze me vroegen voor het festival: dat mijn stuk niet alleen Zuid-Afrikaans theater liet zien, maar ook datge-ne wat er destijds in Zuid- Afrika leefde.'
Wat vindt u van het festival?
'Ik zie het als een unieke kans voor Zuid- Afrikaanse theater-makers om hun werk te laten zien en hoop dat het bijdraagt aan onze naamsbekendheid. Ik zou graag meer Nederlandse opdrachten krijgen, maar daarvoor moet ik eerst ervaren hoe theater maken hier werkt. Heel anders dan in Zuid- Afrika.'
Wat is dan het verschii?
'Van Nederlandse acteurs, schrijvers en schouwburgdirecteuren begreep ik dat er weinig stukken gemaakt worden over actuele maatschappelijke thema's. Zij vertelden mij dat het Nederlands theater nauwelijks feeling heeft voor het heersende gevoel van onvrede in de samenleving. Terwijl daar naar mijn idee toch genoeg redenen voor zijn: twee politiek getinte moorden binnen een paar jaar, rechtse partijen die in de lift zitten, de discussie of Nederland nog tolerant is.
Dan denk ik: of Nederlandse theatermakers zijn in ontkenning. Of ze denken dat het publiek niet geïnteresseerd is en bieden alleen vermaak om de kassa's te vullen. Terwijl theater nu juist de plek is om het publiek uit te dagen te reflecteren op de maatschappij.'
Zal het Nederlandse publiek uw nieuwe stuk wel kunnen waarderen?
'De reactie van het publiek is onvoorspelbaar. Maar hopelijk waardeert het publiek het dat het stuk inhoudelijk afwijkt van wat hier normaal gespeeld wordt.'