|
|
|
 |
|
Net in deze maand is de voorstelling ‘De Goede Mens van Sezuan' in première gegaan van Toneelgroep De Appel. Een klassiek stuk van de beroemde Duitse toneelschrijver Bertolt Brecht (1898-1956) over drie goden die neerdalen op aarde om één goed mens te vinden. Een onbaatzuchtig mens. Deze mens vinden zij in het hoertje Shen Te die de goden onderdak biedt ook al mist zij hierdoor inkomsten. Shen Te wordt beloond voor haar goede daad en ziet dit terug in zakelijk gewin. Maar haar succes heeft een keerzijde. Ze roept de hulp in van een mannelijke dubbelganger, een zelfzuchtig personage met een harde hand die haar broze droom moet verdedigen, maar uiteindelijk zal vernietigen...
In ‘De Goede Mens van Sezuan' is een belangrijke rol weggelegd voor de vliegenier, het personage waarop Shen Te verliefd wordt. Dit personage wordt vertolkt door Hugo Maerten, een vaste speler bij de Appel en tevens bekend uit film- en televisieland (Achter Glas, De Nietsnut, Zwarte Meteoor, rollen in Baantjer, Shouf Shouf Habibi, Ernstige Delicten en als Roy Akkermans in ZOOP). Maerten vertelt ITHTR over zijn egostrelende rol en hoe heerlijk het is "om het liefdesobject van het hoofdpersonage te zijn" hoewel het een zwart stuk is waarin iedereen uiteindelijk stukloopt. "De vliegenier beantwoordt de liefde van Shen Te maar is vooral uit op eigen gewin. Hij wil niet van haar succes profiteren, maar zit in een dergelijke situatie dat hij er niet aan ontkomt. De Goede Mens van Sezuan is daarom een zoektocht naar de grenzen van leefbaarheid van het goede. Overleven is daar een belangrijk onderdeel van."
Maerten vertelt openhartig over zijn eigen ethische waarheid. "Ik geloof dat de mens deels door zijn omgeving veroordeeld is tot goed zijn en handelen. Je bent goed in de hoop dat anderen dat ook zijn." Volgens Maerten begint dat in de kindertijd met de straf van je ouders. "Je hoopt dat ze rechtvaardig zullen zijn. Ik denk ook dat dit de reden is dat veel mensen geloven in een hogere macht en hopen beloond te worden voor een goede daad."
Zelf wijst hij liever angst als raadgever van de hand en laat hij zich leiden door zijn eigen gevoel en waarneming. "Die ene snaar van binnen die je vertelt wat wel en niet kan. En die je bijvoorbeeld voelt wanneer je een moment van schoonheid ervaart. Dan ontstaat er een energiebundeling en komt er zoveel creativiteit vrij". Maar je gevoel kan soms ook misplaatst zijn. "Wanneer ik het bijvoorbeeld een rotvoorstelling vond en iedereen lovend op me afkomt of juist andersom als ik denk ‘nou, dat ging lekker' en mijn medespelers komen bezorgd naar me toe om te vragen of er iets met me aan de hand is." Hetzelfde geldt voor recensenten. "Eigenlijk hoop ik dat iedereen gewoon na afloop stil is. Dat het er niet toe doet wat er gezegd wordt omdat het gewoon goed is."
Op ‘De Goede Mens van Sezuan' zijn tot nog toe wisselende reacties gekomen. Naar aanleiding van de discussie over ‘de persoonlijke ervaring' begrijpt Maerten dat wel. "Het is niet zo'n helder stuk maar het heeft wel een boeiende patstelling. Het stelt de vraag tot hoever de mens zich laat corrumperen. Het hoofdpersonage Shen Te zit met een dilemma dat in de voorstelling steeds verder uitdijt."
‘De Goede Mens van Sezuan' lijkt hierdoor een ideale decembervoorstelling. Want: kan een mens goed zijn? Bestaat er zoiets als de onbaatzuchtige daad? Of handelt iedereen alleen uit eigenbelang? Het antwoord hierop is een harde les die theatertaal ten tonele wordt gebracht in het China van de jaren '30, in de marge van de burgermaatschappij. "Om te overleven moet je wel anticiperen" is Maerten van mening "je wilt toch vooruit in deze wereld." Dit beargumenteert hij als besluit met een voorbeeld uit de praktijk. "Laatst zag ik een briefje in de sportschool hangen waarop stond: ‘Als je niet traint, dan traint een ander om je verrot te slaan!' Het gaat dus niet altijd om goed willen doen, soms moet je hard zijn om te overleven. Hoe hoog je de lat legt om een tevreden mens te zijn is echter heel persoonlijk."
Isja Mak, 15 december 2006