|
|
|
 |
|
Een oude heer met witte lange baard en een mijter vergezeld door zijn vrolijke, donkere knechten, bezoekt vanaf half november ons land om zijn verjaardag te vieren. Hij beloont Nederlandse kinderen die het hele jaar zoet zijn geweest met een overdaad aan cadeaus (denk aan de enorme omzetten die speelgoedwinkels elk jaar maken) en snoep.
Er is echter iets aan de hand met Sinterklaas. Hij is namelijk niet een oude Nederlandse heer die net als vele andere bejaarden graag overwintert - op die ene maand in Nederland na - aan een Spaanse Costa. Nee, de Sint is een buitenlander! Volgens de encyclopedieën is de historische figuur Sint Nicolaas een Lycische bisschop uit Myra en zijn zwarte slaven Moren. Kortom, Sint is een Turk en Zwarte Piet een Marokkaan.
Het feest van de bisschop wordt al sinds de 13e eeuw in heel Nederland gevierd. Tegenwoordig kijkt men niet meer op van een Turk of Marokkaan, maar in die tijd waren het nog zeer exotische figuren. Dat alle Sinterklaasliedjes Spanje als vaste woonplaats van de goedheiligman aanwijzen, berust dan ook op een misverstand. De verwarring is waarschijnlijk ontstaan doordat Spanje lang in Moorse handen is geweest en net als Turkije en Marokko onder islamitische heerschappij verkeerde.
Wanneer je als buitenlander naar Nederland wil komen stuit je tegenwoordig op een strikt immigratiebeleid. Aangezien de Sint niet naar ons landje komt om vakantie te vieren - je zou hem beter een zelfstandig ondernemer kunnen noemen - moet ook hij met zijn stoomboot tegen het beleid aangevaren zijn. En hoewel Sinterklaas een heel bijzondere buitenlander is, worden er voor niemand uitzonderingen gemaakt. Voor een talentvolle voetballer afkomstig uit de Ivoorkust die volgens velen ons land wereldkampioen had kunnen maken, werd ook geen uitzondering gemaakt. Dus waarom wel voor de Sint?
Sinterklaas is in het land van Rita Verdonk echter de ideale vreemdeling. Hij is geen gelukzoeker die de banen van Nederlanders komt inpikken. Hij is geen ‘profiteur' van onze verzorgingstaat. Sterker nog: hij koopt massa's speelgoed in bij Bart Smit en Intertoys, wat natuurlijk goed is voor de economie, en schenkt ze vervolgens aan de Nederlandse kinderen. Maar het allermooiste aspect aan het goede karakter van de Sint, is het feit dat hij na vijf december gewoon weer zijn biezen pakt, terugkeert naar Spanje en als klap op de vuurpijl ook nog zijn Marokkanen mee terug neemt. Dit is de buitenlander waar Verdonk - en velen met haar - van watertanden: Hij komt, hij schenkt en hij vertrekt weer.
We houden er in Nederland een vreemd beleid op na wat betreft gastvrijheid, een belangrijk thema in De goede mens van Sezuan. In het stuk zijn twee extreme karakters verenigd in één personage. De één - Shen Te - kan niet anders dan geven, maar vergeet zichzelf daarbij. De ander - Shui Ta - denkt vooral aan zichzelf en biedt geen hulp aan anderen. De gewetensvolle toeschouwer zou eerder geneigd zijn de gulden middenweg te kiezen: zowel goed te zijn voor jezelf als voor anderen. In Nederland lijkt het er echter op dat is gekozen voor de koude en zakelijke denkwijze van Shui Ta in plaats van voor die gulden middenweg. Degenen die daar het meest onder lijden, zijn de mensen die in Nederland politiek asiel hebben aangevraagd.
Dit zijn mensen die het tegengestelde zijn van Sinterklaas. Zij zijn niet naar Nederland gekomen om cadeaus te schenken, maar willen een verblijfsvergunning en kunnen slechts een bescheiden bijdrage leveren aan de Nederlandse economie.
Van Rita's heilige getal 26.000 - het aantal asielzoekers dat nog onder de oude vreemdelingenwet (van voor 2001) naar Nederland is gekomen, hebben er inmiddels 4.500 Nederland verlaten. Het streven is om - met uitzondering van 9.500 mensen die alsnog een verblijfsvergunning hebben gekregen - dat allen binnen een paar jaar uitgeprocedeerd zijn. Volgens de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch kan men er niet vanuit gaan dat al deze uitgeprocedeerden terugkeren naar een land dat veilig voor hen is. De organisatie gaf in een rapport uit 2003 aan dat het Nederlandse asielbeleid strijdig is met de mensenrechtenverdragen als het Internationaal Verdrag betreffende de Rechten van het Kind, het VN Vluchtelingenverdrag en het Europese Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens.
Nu is het natuurlijk zo dat Sinterklaas en zijn Pieten het deze dagen heel druk hebben met het verspreiden van pakjes aan verwende Nederlandse kindertjes. Zou het daarom niet een goed idee zijn hulpsinterklaas-vacatures op te hangen in asielzoekerscentra? Omdat deze mensen niet bepaald een druk en gevarieerd bestaan hebben, is het voor hen interessant om zich te verdiepen in deze Nederlandse traditie, waar we net als ons V.O.C.-verleden heel erg trots op zijn. Tegelijkertijd is het voor de Nederlandse snotneuzen leuk om te zien dat Sinterklaas en zijn Pieten er helemaal niet uitzien alsof ze uit ‘Verweggistan' komen, maar net zo onexotisch zijn als de gemiddelde inwoner van de Haagse Schilderswijk.
De uitgeprocedeerde Sinterklazen en Pieten zullen voor het eerst de gastvrijheid van de Nederlanders kunnen ervaren. Ze zullen worden verwelkomd door honderden blije gezichten en vrolijk worden toegezongen. Ze zullen bij de mensen thuis mogen komen, traditionele Hollandse lekkernijen proeven en proberen mee te zingen met oud-Hollandse liederen. Ze zullen zich voor het eerst echt welkom voelen in ons koude kikkerlandje en heel even deel uit mogen maken van haar tradities. Dan kunnen ze, nadat ze zijn teruggebracht naar de landen waar ze niet willen verblijven, nog een keertje terugdenken aan die vriendelijke en hartelijke Nederlanders: Nederland, een land met een ongastvrij beleid, maar met gastvrije inwoners.
Flore Hageman, stagiaire dramaturgie Toneelgroep De Appel