door Ray Vaessen
10 februari is de geboortedag van Bertolt Brecht (10 februari 1898). Hij schreef zijn belangrijkste werk als banneling op de vlucht voor de nazi's. Zo bracht hij ongeveer twaalf jaar van zijn leven door als politiek vluchteling in een vreemd land. Steeds op zoek naar asiel en op de hielen gezeten door de Tweede Wereldoorlog, belandde Brecht in Zwitserland, Denemarken, Zweden, Finland, Rusland, Filipijnen en de Verenigde Staten.
Voor de Brechtmiddag had De Appel twee kunstenaars uitgenodigd die in Nederland niet alleen politiek asiel, maar ook een tweede moederland vonden; Kader Abdolah en Farhad Foroutanian. Beiden afkomstig uit Iran en als politiek vluchteling in de jaren tachtig in Nederland gestrand. Iran was toen in oorlog met Irak. De Appel praatte met hen over de geëngageerde blik van de vreemde kunstenaar. Over de verhelderende blik van iemand die in twee werelden leeft en vanuit die hoek de wereld waarin hij leeft bekijkt.
Kader Abdolah (1954, Arak, Iran)
Kader Abdolah is het schrijverspseudoniem van de Iraanse balling Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani. Zijn pseudoniem ontleent hij aan zijn vermoorde verzetsvriend. Abdolah groeide op in een strenge islamitische streek. Als kleine jongen droomde hij heimelijk van het schrijverschap. Hij ging natuurkunde studeren in Teheran en sloot zich aan bij een ondergrondse linkse partij, die tegen de dictatuur vocht. Hij publiceerde voor een illegaal blad en bracht twee clandestiene verhalenbundels uit. Hij moest vervolgens vluchten en belandde in 1988 in een asielzoekerscentrum in Apeldoorn. In 1993 debuteerde Abdolah met de verhalenbundel De adelaars. Hiervoor ontving hij het Gouden Ezelsoor, de prijs voor het best verkochte debuut. Sindsdien publiceerde hij De meisjes en de partizanen (1995), De reis van de lege flessen (1997), Spijkerschrift (2000), De koffer (2001) en Een tuin in de zee (2001). Vanaf 1996 schrijft hij in De Volkskrant de column Mirza. In 1997 ontving hij voor een selectie van deze colomns de ASN-ADO Mediaprijs. In 2001 volgde de E. du Perron prijs, als bekroning op zijn gehele oeuvre. Vorig jaar verscheen Het huis van de moskee (2006), een boek waaraan hij vijf jaar heeft gewerkt. Dit boek staat op de shortlist voor de verkiezing van het favoriete fictieboek van Nederland.
Kader Abdolah schreef voor de Brechtmiddag een column. Hij is een auteur die midden in het leven staat. Zijn columns in De Volkskrant getuigen van grote betrokkenheid bij de actualiteit. In zijn romans probeert hij de wereld via de literatuur te duiden.
Lees de column die Kader Abdolah schreef n.a.v. zijn bezoek aan De goede mens van Sezuan. (flash)
www.winternachten.nl
http://www.schrijversinfo.nl/
'Mijn wereld bestaat uit twee delen. Het ene deel ligt tussen de bergen in mijn vaderland. Het andere ligt hier in een dorpje langs de IJssel. Dit heb ik nooit zo gewild. Maar ik had geen keus. Het ging buiten mij om.' (uit De reis van de lege flessen, pagina 11)
'Omdat ik een balling ben relativeer ik de dingen op een vreemde manier. Beter gezegd, ik zoek een overeenkomst tussen gebeurtenissen. Het is verrassend dat mijn geheugen me daarin steunt. Mijn geheugen zoekt meteen in mijn verleden naar een parabel. In dit geval was het het verhaal van Gasem de Verteller. Eerlijk gezegd vertrouw ik mijn herinneringen niet meer. Ik verzin al die verhalen zelf. Ik doe dat omdat ik bang ben. Ik vrees dat mijn geheugen me smadelijk in de steek zal laten. Ik doe het. Ik verzin zulke verhalen bij wijze van zelfverdediging. En ik geloof dat het lot van een balling is dat zijn geheugen hem steeds weer in de steek laat.' (uit De reis van de lege flessen, pagina 57)
Farhad Foroutanian (1957, Teheran, Iran)
Farhad Foroutanian werkt sinds 1977 als cartoonist en illustrator voor o.a. het Rotterdams Dagblad, Algemeen Dagblad, Vice Versa en Vrij Nederland. Hij tekent politieke cartoons. Maar Farhad is ook acteur en theatermaker. Hij schrijft stukken en maakt in Nederland interactief theater. In de jaren tachtig strandde hij in Nederland als politiek vluchteling.
Farhad Foroutanian tekende een cartoon naar aanleiding van de voorstelling De goede mens van Sezuan. Deze tekening wordt tijdens de Brechtmiddag gepresenteerd.
http://www.toneelgroepdeappel.nl/page/1952/
www.farhad.nl
'I like all miss Americans, so just like them I believe in peace for everyone and also I believe in future, even if it is a dark one.' (www.farhad.nl)
Gezongen en voorgedragen door Isabella Chapel, Roeland Drost, David Geysen, Judith Linssen en Hugo Maerten - de teksten kunt u hier downloaden (WORD)
klik op de foto voor O LUST DES BEGINNENS (B.Brecht) door Hugo Maerten
In de foyer hangen foto's uit eerdere Brechtvoorstellingen die Toneelgroep De Appel heeft gespeeld.
Ook zijn er dia's te zien uit Moeder Courage (De Appel 1990/1991, regie Aus Greidanus) en een video van Mahagonny (De Appel, 1980/1981, regie Erik Vos). Op computerschermen is een hommage aan Brecht te zien; actuele foto's worden gecombineerd met tekstfragmenten van Brecht. Bij binnenkomst in het Appeltheater is een videoinstallatie van Martin Kramp (Willem de Kooning Academie, audiovisuele vormgeving, Rotterdam) te zien. Hij maakte deze installatie naar aanleiding van de Brechtvoorstelling De goede mens van Sezuan.
Samenstelling Brechtmiddag: Alain Pringels, Flore Hageman (stagiaire dramaturgie), Hugo Maerten, David Geysen, Judith Linssen, Isabella Chapel en Roeland Drost.
Met dank aan internationaal literatuur festival Winternachten.