|
|
|
 |
|
Is zo'n stuk niet ouderwets?
Ik snap de vraag in die zin, dat als we aan een Griekse tragedie denken, we witte gewaden en Ionische zuilen voor ons zien. Aan mij de taak om me hiervan los te maken. De Grieken worden nog steeds gespeeld omdat ze een zuivere verbinding hebben met onze tijd.
Wat bedoel je?
Bacchanten gaat over een machthebber die erg gesteld is op regels, op normen en waarden. Een vreemde god, een vreemde religie dringt zich op in zijn land. Door deze religieuze gebruiken te verbieden slaan vredelievende rituelen om in fanatieke explosies van haat. Ik vind dat inhoudelijk vrij actueel.
Wordt de voorstelling een politiek statement?
En dan liefst nog met een schandaal en doodsbedreigingen aan het adres van de regisseur? Nee! Ik ga dit oeroude verhaal vertellen en niet een politiek pamflet neerzetten.
Theater als vertelling: beeldend, verbeeldingsvol, muzikaal, fysiek, spiritueel en spectaculair; maar vooral de inhoud van deze tragedie zijn werk laten doen.
De inhoud was voor Euripides al politiek gekleurd. Hij schreef het stuk aan het einde van een langdurige oorlog. De sociale uitzichtloosheid was zo groot dat er allerlei mysterieuze religieuze gebruiken de kop op staken. Mensen zochten naar zingeving in moeilijke tijden. Dat roept hopelijk herkenning op.
Gaat Bacchanten ook over de roes?
De rede, de roes en de spanning en strijd tussen beiden. Ook herkenbaar denk ik, voor mij in ieder geval wel.
De roes is het ontsnappen aan de realiteit in de verbeelding. Maar misschien is onze verbeelding de enige poort die we hebben om de realiteit te bereiken.
Als ik een mooi boek lees of zoen met mijn vriendin of het Haags Gemeentemuseum bezoek kan ik in die roes terechtkomen.
Op vakantie gaan naar Chersonissos, je klem zuipen en daar dan een programma over maken, dat vind ik serieuze Griekse tragedie!
Bacchanten is een heel geestig stuk. Een beetje een Griekse komedie.
Mijn eerste voorbereidende tekeningen hadden een behoorlijk Monty Python gehalte. Twee oude mannetjes (Kadmos en Teiresias) in een hertenvel met klimop op hun hoofd en een staf in de hand. Zie je het voor je?
Hoe bereid je je precies voor?
Ik moet altijd een grote persoonlijke drive hebben om een stuk te kiezen. Vervolgens het heel vaak lezen om de structuur te leren kennen en het psychologische verloop. Ik krijg een kale vertaling van het stuk van Alain Pringels (dramaturg) en een gedetailleerd dramaturgisch onderzoek over de tijd en de betekenis van het stuk. Met dat materiaal maak ik een bewerking. Vervolgens ga ik praten met Carl Beukman (componist). Dit zijn inhoudelijke gesprekken waar we bouwen, stapelen, dagdromen.
Ondertussen heeft Reier Pos (decor-, kostuum- en lichtontwerper) ook talrijke ideeën ontwikkeld. Wat voor mij van levensbelang is, is de inspiratie van deze mensen om me heen. En geïnspireerd worden door andere kunsten. Ik moet als regisseur verliefd worden op alle aspecten: inhoud, tekst, karakters, beeld en muziek. Als ik die verliefdheid over kan brengen op de acteurs dan kan theater tot een waanzinnige hoogte stijgen en is kunst noodzakelijk! En de roes nabij...
Leve de roes!
Dionysos is niet alleen de god van de wijn. Het waren de Romeinen die hem hierop vast hebben gepind. Voor de Grieken was hij de god van de levenssappen.
Roes kan heftig zijn als een overdonderend orgasme of de pijn van een geboorte.
Roes kan louterend zijn als een uitputtende marathon of helend als een zaligmakende dronkenschap.
Roes kan vredevol en meditatief zijn als bij het zien van een wonderlijk berglandschap of de schoonheid van een kunstwerk.
In de roes vergeten we even ons kleine ik dat als een strenge stuurman boven op het leven zit en de teugels strak binnen de lijnen van de maatschappij houdt.
De roes is het leven zelf, althans daar waar we het in alle vrijheid loslaten om... te leven.
De roes is het spanningsveld tussen het rationele en het irrationele, tussen het bewuste en het onbewuste.
In dat spanningveld speelt Bacchanten zich af.