|
|
|
 |
|
Vijftig jaar voordat het circus zoals wij dat kennen ontstond, werd er een spektakel opgevoerd voor Louis XV. Men overwoog voor het eerst de mogelijkheid om dieren te laten deelnemen in een dramatisch scenario. De hertog van Bourbon financierde in 1722 dit peperdure spektakel ter gelegenheid van de kroning van de koning. De beroemde acrobaat Anthony de Sceaux werd samen met een groep getalenteerde kermisspelers uit Saint-Germain gehaald. Er waren geen echte dieren bij het spektakel betrokken. Toch trad een verzameling leeuwen, tijgers, beren en andere monsterlijke dieren op. Ze werden vertolkt door acrobaten.
Het verhaal, of beter spektakel, situeerde zich in de Onderwereld. Orpheus stond in het centrum van het gebeuren, vertolkt door een violist van de Parijse opera. De magische muzikant uit de hel betoverde de wilde dieren. Dit werd gevolgd door een jachttafereel waarbij acrobaten verkleed als wilde dieren atletischestunts en evenwichtsstunts deden. Dit was een enorm succes.
Philip Astley is de stichter van het moderne circus. In 1774 gaf deze voormalige Britse sergeant-majoor een demonstratie paardrijkunst in Parijs. Deze demonstratie had een utgesproken militaire stijl, bestond uit gedisciplineerde manoeuvres en imitaties van charges met getrokken zwaard. Om de show voor een breed publiek toegankelijker te maken en om de pauzes tussen zijn acts op te vullen, introduceerde Astley acrobaten, koorddansers en clowns. Toen hij zich met zijn show in 1782 permanent in Parijs vestigde maakten deze tussenacts een belangrijk deel van de voorstelling uit. Het circus was geboren.
Gedurende de volgende 25 jaar steeg de populariteit van het circus razendsnel. Verklaring voor dit succes was dat het circus alle lagen van de bevolking aansprak. Het combineerde het vermaak en het plezier van de kermisattractie met de verfijndheid van het militaire defilé. Het circus werd in deze vorm in 1793 ingevoerd in Rusland. Rusland kende op dat moment al een enorm rijke traditie van rondtrekkende acrobaten, jongleurs en clowns. De Kozakken en de Mongolen waren echte paardenvolkeren die qua meesterschap inde paardrijkunst alle Europese landen ver overtroffen. Tot laat in de 20e eeuw blijft Rusland het grootste circus land van de wereld. De val van de Sovjet Unie heeft deze rijke culturele traditie letterlijk drooggelegd. Aan het eind van de 20e eeuw werd het circus met uitsterven bedreigd. De laatste jaren vond het een nieuwe bron van inspiratie. Die haalde men daar waar het circus in oorsprong vandaan komt; de straatperformers. Cirque du Soleil bouwt zijn spektakels op vanuit de straatperformance. De clown staat centraal. Er zijn geen acts met dieren. Illusie en muziek vormen de hoeksteen van het spektakel. (Alain Pringels)
Bron:
Taylor Rogan, The death and resurrection show, From Sjaman to Superstar, Blond, 1985, U.K.