|
|
|
 |
|
Door Wijbrand Schaap
Aus Greidanus en Jules Terlingen schrijven samen Metamorfosen: "We stelen veel van elkaar"
De regisseurs Aus Greidanus en Jules Terlingen vullen elkaar goed aan. Nu ook weer met Metamorfosen, gebaseerd op het klassieke dichtwerk van Ovidius uit het begin van onze jaartelling. Aus Greidanus neemt met dit groepswerk afscheid als artistiek leider van De Appel. Na er veertig jaar gewerkt te hebben. Een dialoog tussen twee schrijvers.
Aus Greidanus: Jules, hoe hoe lang werken wij nu samen?
Jules Terlingen: Sinds 2000?
Aus: Zo lang alweer.
Jules: Als we iets schrijven, doen we dat altijd met zijn tweeën. Dat is echt zo. We houden niet samen de pen vast, maar het is: ofwel jij begint iets en dan kijk ik er naderhand naar, en dan geef ik het weer terug, en dat gaat heel vaak heen en weer. Zo hebben we alle marathons in elkaar gezet.
Aus: We vullen elkaar aan. Ik denk iets meer vanuit mijn geschiedenis, de grote klassieken, de grote constructies van Goldoni, Molière, Shakespeare, Tsjechov, Brecht. Ik ken de technische mechanismen van het drama in die stukken. Jij hebt heel veel meer ervaring met knippen en plakken. Met de collage. Jij kunt een directe brug slaan vanuit de wereld hier en nu naar dat zelfde materiaal. Daarin vinden we elkaar. Vandaar ook dat die stukken vaak vijf, zes, zeventien keer op en neer gaan. Ik laat dan elke keer mijn invloed gelden op die collages, en jij behoedt mij voor te klassieke lijnen of dat ik de brutaliteit en de grilligheid kwijtraak.
Jules: Mijn bochten zijn iets hoekiger. Iets scherper. Vaak is een keurige inleiding overbodig. Ik val graag gelijk ergens middenin. Dus we werken heel veel met rood. En groen. Het gaat ook niet altijd goed. Jij bent dat alweer vergeten, maar we hebben letterlijk een keer geprobeerd om aan tafel samen en klein stukje af te maken. Daar kwam ik helemaal niet uit. Ik ga liever naar huis, dan heb ik mijn eigen ruimte, en dan gaat het weer.
Aus: Het is het verschil tussen een telefoongesprek en een e-mailwisseling. Ik wil mijn eigen kader en mijn eigen idee zo helder mogelijk formuleren. En dat leg ik dan bij jou neer. Zo kan jij er jouw eigenheid aan toevoegen, of er naast leggen. We stelen graag van elkaar. Omdat we zo verschillend zijn. Jij hebt bepaalde kwaliteiten, en die zou ik ook wel willen hebben, maar die bron komt bij jou vandaan.
Jules: Philemon en Baucis, bijvoorbeeld. Dat verhaal in De Metamorfosen gaat over twee hele lieve, in en in goede mensen. Dat wordt heel kwezelig als je dat zomaar speelt.
Aus: Dan wordt het een sprookje, een anekdote, terwijl je natuurlijk de kwaliteit van het mythische eronder zou willen vangen. Ik ging in de tekst zoeken naar de essentie. Maar jij zei: misschien moet je die scène helemaal niet door die Filemon en Baucis laten spelen, maar laten vertellen door twee anderen. Vanuit jaloezie.
Jules: Dan gaat het opeens over de schuldvraag. Over wie zo stom is geweest om de goden binnen te laten, waardoor de hele vallei onder water liep.
Aus: Omdat jij er afstand van neemt, krijg ik een hele andere blik op het geheel.
Jules: En of het dan daadwerkelijk ook in het stuk overblijft, dat is dan nog een tweede. We zijn er allebei bij, de acteurs zijn er allemaal bij. Het verhaal ligt volledig open tijdens het repeteren. Het scenario wordt gemaakt waar iedereen bij staat. En het is niet dat we dachten, nu een marathon van zoveel uur. Nu wilde jij iets van onder de twee uur.
Aus: Ik wil de essentie van de Metamorfosen raken. Meer vanuit het beeld denken. Niet zoals bij die marathons vanuit de vertelling.
Jules: Die marathons, dat doen nu alle andere gezelschappen.
Aus: Weet je nog dat ik dacht: ik neem afscheid met een stuk van Ayckbourn, een mooie komedie.
Jules: Ik geloof ook niet dat ik zei: dat moet je doen.
Aus: Maar lichtheid zal er wel zijn. Heel regelmatig zeg ik: Het is een clownsnummer. Humor is een manier om tot de kern te komen. Er zal zeker ook veel gelachen worden. Maar oppervlakkig mag het niet worden.
Jules: Daar zorgen we samen voor.