|
|
|
 |
|
"Ik wil dingen maken die mij fascineren, en hoop dat anderen hierdoor nieuwsgierig worden," zegt Aus Greidanus jr. Theater moet ook altijd ontroeren, vindt de acteur/regisseur. Na het succesvolle 'When the wind blows' regisseert Greidanus jr. bij Toneelgroep De Appel zijn tweede theaterstuk 'Immanuel Kant'. Dat wordt opgevoerd van 16 maart tot en met 29 mei.
door Simone Bergmann
"Mijn vader tipte me over het stuk. Toen ik het las vond ik het erg geestig", vertelt Greidanus jr. "Het is nog nooit in Nederland uitgevoerd en toevallig is het dit jaar tachtig jaar geleden dat de schrijver, Thomas Bernhard, werd geboren."
Het lijdend voorwerp van de nieuwe voorstelling is de beroemde Duitse filosoof Immanuel Kant (1824). Maar daar hoef je voor een goed begrip van de voorstelling niets over te weten. Greidanus: "Bernhard laat tijden door elkaar heen vloeien. Er wordt meermalen verwezen naar de Titanic, maar die bestond toen nog helemaal niet."
In het stuk is Kant - samen met zijn vrouw, knecht en papegaai Friedrich - per schip onderweg naar Amerika voor een oogoperatie. Tijdens deze 'levensreis' zien de toeschouwer hoe Kant steeds weer het leven probeert te verklaren. Een poging gedoemd te mislukken. Aus: "Kant zit zo 'opgesloten' in zijn hoofd, dat het hem niet lukt om chocola van het leven te maken." In Kants angst voor aftakeling en dood is Friedrich zijn enige houvast. "De papegaai slaat, emotieloos, alles op wat Kant zegt," licht Aus toe. "Daarom heeft Kant het gevoel dat hij alleen door Friedrich begrepen wordt. Al is de relatie met zijn vrouw op een verwrongen manier wel 'liefdevol'. Voor haar is Kant als het ware een hulpeloze, lieve hond waarover ze zich heeft ontfermd."
Onbedaarlijk grappig
De grote tegenstelling in het humoristische stuk is die van het 'intellectualisme' versus het 'consumentisme'. Aan boord van het schip ontmoet de filosoof een gemakzuchtige miljonaire die hem vraagt om zijn visie op de wereld haar in 'hapklare brokken' uit te leggen.
"Dat kun je ook herkennen in de huidige tijdsgeest," zegt Aus. "Alles moet snel, compact en verkoopbaar zijn." Overigens heeft Aus het naast 'Immanuel Kant' ook druk met zijn pasgeboren dochtertje. "Onbedaarlijk grappig vind ik haar 'ongerichte woede', die nergens tegen gericht is. Ik zie dan zo'n klein 'machientje' die onbedacht haar emoties uitdrukt." Hij leunt achterover. "Het is eigenlijk jammer dat we dat later allemaal vergeten zijn..."
Tegenwoordig moet alles snel, compact en verkoopbaar zijn