Zeezicht 3

Orgia

affiche Orgia, ontwerp Aus Greidanus In 1966 valt Pasolini kermend van de pijn en bloed spuwend in een restaurant in Rome op de grond, buiten bewustzijn. Hij moet een maand bed houden om te herstellen van een maagbloeding. Gedurende die maand begint hij zes toneelstukken te schrijven. Orgia is het eerste. Hij kon nauwelijks een potlood vasthouden. In deze schrijfroes breekt Pasolini met de sociaal-realistische stijl van zijn eerdere films en romans. Zijn toneelstukken en ook zijn latere filmwerk krijgen de kenmerken van een mythe. De pen wordt het instrument waarmee hij zijn persoonlijke mythe vorm geeft. Poëzie, droom, fantasie en realisme vervlechten zich tot een uniek universum.

Pasolini heeft de kwalijke reputatie een perverse wereld te schetsen. Dit is onterecht. Pasolini was een lieve, beminnelijke man. Zijn poëzie was een scalpel waarmee hij zichzelf ontleedde. Daarbij schuwde hij de duistere kanten van de ziel niet. Zijn teksten staan bol van poëtische beelden die verwijzen naar zijn leven; de teloorgang van het plattelandsleven, het allesoverheersend consumentisme, de broederstrijd tussen links en rechts die Italië verscheurde, zijn moeder die hij adoreerde, zijn fascistische vader en zijn in een partizanenstrijd gesneuvelde jongere broer.

Als een rode draad door zijn werk loopt zijn grote betrokkenheid ten aanzien van onderdrukten; vrouwen, werkloze jongeren, hoeren, homo's en vreemdelingen. Hij bekijkt ze als martelaars van het kapitalisme en vertelt hun verhalen met stijlelementen die hij ontleent aan het leven van Christus. De vrouw is in Pasolini's werk onvernietigbaar in haar levenschenkende functie. Daartegenover verdwijnt elke man in het niets. Pasolini's werk is een aanklacht tegen de verstikkende massacultuur die elk verlangen anders te zijn en elk vonkje creativiteit doodmaakt.

In Orgia heeft de man zelfmoord gepleegd. In een terugblik vertelt hij hoe hij zijn vrouw heeft omgepraat om samen met hem en hun kinderen te sterven. Een gezinsdrama. Met dit uitgangspunt schrijft Pasolini een tekst over het leven en de dood. Een twee-eenheid die onverzoenlijk samenkomt in het eindeloze verlangen van de mens en zijn bewustzijn sterfelijk te zijn. Zo ontmaskert Pasolini het leven als de dood die zichzelf een orgie gunt. Met andere woorden: pluk de dag! 

Het verhaal
In Orgia kunnen we spreken van een gezinsmoord; er zijn vier lijken, de vader, de moeder en twee kinderen. Wanneer we de feiten proberen te reconstrueren, krijgen we argumenten in handen die wijzen in de richting van een dubbelzelfmoord. Dubbelzelfmoord: gelijktijdig en in onderlinge afspraak gepleegde zelfmoord van twee personen.

Proloog
Een man die net zelfmoord heeft gepleegd spreekt tot het publiek. Hij houdt een vurig pleidooi voor verdraagzaamheid. Geconfronteerd met zijn anders zijn heeft hij zijn hele leven geprobeerd zich aan te passen om zijn anders zijn verborgen te houden. Uiteindelijk is de bom gebarsten en heeft hij gekozen voor zelfdoding, in de vorm van een dubbelzelfmoord, samen met zijn vrouw. Hij nodigt het publiek uit mee te kijken naar het spektakel van hun laatste levensmaanden.

Episode 1 en 2
Voorafgaand aan een dubbelzelfmoord is er een fase waarin de zelfmoordenaar inpraat op de partner. Het doel is de ander deel te laten nemen aan de zelfmoord. In deze eerste twee episodes volgen we een dialoog tussen de man en de vrouw. De man probeert de vrouw te infecteren met zijn verlangen naar de dood. Er ontwikkelt zich een strijd die via het woord wordt gevoerd en waarin de vrouw zich verzet tegen dit doodsverlangen. De machteloze woede van de man slaat uiteindelijk om in puur fysiek geweld. De man is niet meer in staat een daad van liefde te stellen.

Episode 3
Het woordenspel tussen de twee gaat door. Daarbij passeren enkele iconen van de burgerlijkheid, waarmee ze hun anders zijn hebben gemaskeerd, de revue. In een spel met woorden leidt de man zijn vrouw binnen in een wereld van fantasiebeelden waarin hij haar genadeloos vernederd. De vrouw, bron van ultieme levenskracht, blijft haar eigen verlangen behouden. Uiteindelijk aanvaardt ze het doodsverlangen van de man; een blijk van haar eindeloze liefde.

Episode 4
De vrouw kiest voor de dood. Ze brengt ook haar twee kinderen om.

Episode 5
Een half jaar later heeft de man nog geen zelfmoord gepleegd. Na de dood van zijn vrouw en kinderen verwordt hij tot een hulpeloos kind. Hij noemt zichzelf ‘een made'. Een wezen dat tussen het leven en de dood staat, zoals een zombie. Hij pikt een jong meisje op en probeert met haar de laatste scènes uit het leven met zijn vrouw te herhalen. Het meisje verzet zich hevig. De vitaliteit van het jonge meisje confronteert hem met zijn angst voor het leven en zijn angst voor de vrouwelijke seksualiteit.

Episode 6
De man pleegt zelfmoord. 

De acteur/regisseur David Geysen regisseerde eerder bij Toneelgroep De Appel Kraamtranen (samen met Marcel Ott in het seizoen 2001/2002), Don Quichote (2004/2005) en Het woud (2006/2007).

Orgia
tekst Pier Paolo Pasolini
bewerking/regie David Geysen
speelperiode wo 3 december 2008 t/m za 31 januari 2009

| Meer