|
|
|
 |
|
Door Mischa Samsom
Het woud is de eerste grote zaal productie van de jonge regisseur David Geysen die van oorsprong de acteursopleiding in Maastricht volgde en acteur werd.
Al op de toneelschool in Maastricht ontdekt David interesse te hebben in regisseren. Hij krijgt les van Johan Simons die David de opdracht geeft om aan de hand van een boek over Stalin een solovoorstelling te maken van een half uur waarin tien verschillende beelden, muziekstijlen en geuren gebruikt worden. Hij sluit zichzelf op en gaat als een soort Einstein aan de slag. Met behulp van primussen met pannen waar geuren uitkomen, ondersteund door muziek, was deze opdracht naar eigen zeggen ontzettend gelukt.
Na zijn stage in zijn afstudeerjaar bij de Appel (Salomé) zou hij een maand later, in september 2000, in Het verhaal van de soldaat in regie van Porgy Franssen gaan spelen. In die maand besluit David het boek De kleine Johannes van Frederik van Eden te bewerken voor theater. Hij stuurt het op naar het theaterfestival in Oostende. Hij schreef: ‘Ik ben een jonge theatermaker en ik wil met een aantal toneelschoolacteurs bij jullie dit komen spelen.' De slotzin van de brief is hem bijgebleven: ‘Alsjeblieft, ik spring wel uit het vliegtuig, jullie hoeven mij slechts een valscherm te bieden.' Ze worden uitgenodigd samen met negenenvijftig andere groepen, maar het is voor het eerst dat een groep ter plekke iets gaat maken. Drie weken lang repeteren ze onder regie van David, die deze tijd als een hel ervaart. Als steun heeft hij het boek De Lege ruimte (Peter Brook) bij zich en als hij het niet meer ziet zitten rent hij naar buiten en leest een stuk. Hij wordt overspoeld met vragen van acteurs over decor, licht, geluid en kleding. Het overzicht wat je moet hebben voor het beantwoorden van die vragen is moeilijk met weinig regie ervaring. Peter Brook had zijn eerste regie voorbereid met een maquette, waarin hij met poppetjes de op-en afgangen vastlegde. Vervolgens ging hij met acteurs aan de slag en toen bleek dat heel anders te werken. Brook meent dan ook dat je als regisseur je eerste regie moet overslaan. Eigenlijk moet je meteen met je tweede regie beginnen.
Toch is David na deze ervaring zeer enthousiast geworden en weet hij dat dit is wat hij wil gaan doen. ‘Ik regisseer liever dan dat ik acteer. Die drang is er gewoon.'
Bij het regisseren heeft David altijd (te) veel ideeën: ‘Ik moet dat leren weggooien en uiteindelijk simpel die verhaallijn proberen over te houden. Dat is ook mijn insteek bij Het Woud. Een lege knalwitte ruimte. Simpel. Dat verhaaltje vertellen'.
De grote ruimte wordt plots intiem, wanneer er vanuit twee hoeken een jongen en een meisje opkomen en elkaar gepassioneerd zoenen.
De ruimte vult zich met opzwepende trojkamuziek wanneer de panelen worden verplaatst en een nieuwe scène wordt ingeluid. De clownachtige muziek maskeert de zorgvuldig uitgekookte plannen van de acteurs en hun zelfzuchtige daden die volgen zullen.
Na de pauze wordt het decor uitgekleed en omgetoverd. De bank laat zijn ware, zwart fluwelen gezicht zien. De panelen krijgen kleur. Vanachter de papieren wanden schijnt licht. De sobere omgeving transformeert in een magisch woud, waarachter geslopen en geritseld wordt. Ook achter de panelen speelt zich gedurende het stuk een listig kat en muisspel af. Een intrigerend geheel. Het woud ademt hypocrisie en achterdocht, maar wordt gedomineerd door waakzaamheid.
Ondanks dat Het Woud in 1870 in Rusland is geschreven, is het totaal geen oudbollig stuk.
Thema's uit theaterstukken van de vorige eeuw zijn nog steeds herkenbaar in onze tijd, ook al leven we in een andere maatschappij. "Hoe mensen met elkaar en met macht en geld omgaan is heel herkenbaar. In die zin is er niet zoveel veranderd in die honderd jaar", aldus regisseur David Geysen, die zijn debuut maakt met een grote zaal voorstelling en al enkele jaren verbonden is aan De Appel als acteur/regisseur.
Verboden liefde
Het spel begint met een innige omhelzing en zoenpartij. Dit blijken Aksinja en Pjotr te zijn. Op de achtergrond zit Raisa, die het landgoed, Het Woud, beheert, tante van Aksinja. Pjotr is de zoon van een pachter, die een deel van Het Woud wil kopen.
Eigenlijk heeft Raisa haar nichtje aan Alexis beloofd. Om Aksinja een bruidsschat mee te kunnen geven, wil ze een deel van Het Woud verkopen aan de pachter, die erachter komt dat zijn zoon een oogje heeft op Aksinja. Maar Raisa vertelt dat ze al andere plannen voor haar nichtje heeft.
Er volgt een scène waarin Pjotr en Aksinja ieder aan een kant van het toneel staan wanneer Pjotr vertelt over de ontmoeting met de tante. Als een tenniswedstrijd kaatsen ze woorden over en weer. Het publiek volgt het van links naar rechts en weer terug.
Indringers in Het Woud
Dan volgt er de ontmoeting tussen een neef van Raisa en zijn vriend, beiden acteurs, ieder in tegenovergestelde rol: een komediespeler en een tragediespeler. Het spel is komisch. Een omhelzing met elkaar zorgt tevens voor een omhelzing met twee mensen uit het publiek, waardoor er een grappige interactie met het publiek plaatsvindt.
De twee vrienden besluiten om tante Raisa te bezoeken. Dit zorgt voor een inbreuk op de regels in het beklemmende Woud.
Complotten
Er zijn wat complotten. Zo doet de neef zich voor als officier. De waarheid komt boven water via Oeleta, de dienster van Raisa. Daarnaast is er Carp, de huismeester, die daar een beetje aan voorbij loopt. Hij krijgt allemaal opdrachten, maar denkt er het zijne van.
Raisa is naast haar geld op zoek naar liefde. Haar buurman Milonov aanbidt haar, maar Raisa heeft haar prooi al gevonden: Alexis.
Milonov is elke keer vergezeld van een bosje bloemen. Hij komt met z'n bosje bloemen te voorschijn als de vrienden ‘de bloemetjes buiten gaan zetten'. Dit zorgt voor een grappig verband tussen woord en spel. Het dronkenschap wordt goed gespeeld!
Dan neemt het spel een wending als iedereen weer bij elkaar is. De neef en vriend krijgen wanneer ze weer verder willen trekken geld van Raisa. De neef kiest er voor om dit aan de pachter te geven als bruidschat voor Aksinja om haar zo haar geluk met Pjotr te schenken. Zo belanden de bloemen van de buurman in de handen van de toekomstige jonge bruid Aksinja en de macht in de handen van Alexis, die aan de zijde van Raisa komt te staan.
De acteurs verlaten het landgoed even arm als ze al waren.
Moraal
Het is interessant om te zien dat het niet uit maakt in welke tijd je leeft. Als we kijken naar de moraal van het verhaal dan zijn er namelijk altijd mensen die denken dat ze met geld en regeltjes een hoop bereiken, maar uiteindelijk staan menselijkheid, persoonlijke vrijheid en geluk eveneens centraal!