Laatste nieuws

Door Nico Heemelaar

Met acteur David Geysen als beoogd nieuw artistiek leider houdt Toneel­groep De Appel nog een sprankje hoop op een doorstart. De theaterma­ker, die al 16 jaar lang tot de vaste kern van het gezelschap hoort, hield giste­ren in het Haagse stadhuis een vlam­mend betoog tijdens de hoorzitting over het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020.

Met een nieuw plan hoopt hij raads­leden te overtuigen alsnog extra geld uit te trekken voor De Appel. In het advies staat dat de toneelgroep de ko­mende vier jaar niet hoeft te rekene­nen  op financiële  steun van  de ge­meente. Omdat de groep ook bij de landelijke subsidieverdeling buiten de boot valt, dreigt sluiting per 1 januari. Nadat een eerder reddingsplan is af­ geschoten,  ligt er nu een plan  B. Daarin zijn verjonging, vernieuwing en samenwerking  de  kernwoorden. Het plan is gekomen na vertrek van de directie en van artistiek leider Arie de Mol.

"Ik heb twee jaar geleden zelf gesol­liciteerd voor de functie van artistiek leider en ik dank God op mijn blote knieën dat ik het destijds niet ben geworden", zei Geysen tijdens de in­ spraakmarathon, waarvoor zich liefst 46 culturele organisaties hadden aan­ gemeld. "Ik had uitgesproken ideeën voor vernieuwing. De sollicitatiecom­missie koos voor veiligheid en nu staan we aan de rand van de afgrond. Toen de commissie tegen mij zei: 'houd deze passie vast', wist ik dat ik de baan niet zou krijgen. Nu sta ik hier en mijn verhaal is hetzelfde."

Circusbaas
Volgens David Geysen is De Appel in haar 45-jarig bestaan langzaamaan veranderd van tegendraads gezelschap in een 'logge olietanker'. De mara­thons die in het theater werden ge­houden, waren weliswaar een com­mercieel succes, maar trokken ook een zware wissel op spelers en organisatie. Voor vernieuwing, samenwerking en educatie was daardoor nauwelijks aandacht. "Met al die grote producties en commercieel denken werden wij een soort Joop van den Ende, maar dan zonder de infrastructuur'', aldus Gey­sen. "De vorige artistiek leider Aus Greidanus was uiteindelijk meer cir­cusbaas dan regisseur."

Andere boeg
In zijn reddingsplan wil Geysen het over een andere boeg gooien, waarbij multidisciplinair theater centraal staat. Het flink afgeslankte gezelschap moet gaan samenwerken met jonge theatermakers, dansers en (ex-)stu­denten van het Koninklijk Conserva­torium en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Volgens Geysen, die zegt veel con­tacten te hebben in deze wereld, trek­ken veel net afgestudeerden de stad uit omdat er in Den Haag voor hen nauwelijks mogelijkheden zijn om zich te ontplooien.

In het nieuwe plan wil De Appel ex­ tra inkomsten halen uit zaalverhuur, externe voorstellingen en commerci­ële activiteiten door derden. De nieuwe organisatie zou 750.000 euro per jaar aan subsidie nodig hebben. Eerder heeft wethouder cultuur Joris Wijsmuller aangegeven dat er moge­lijk nog wat geld vrijkomt uit de pot talentontwikkeling, maar dat bedrag ligt onder de gevraagde 7,5 ton.

Inmiddels is ook een 'plan huis' in de maak waarbij De Appel in een later stadium de samenwerking aangaat met het Zuiderstrandtheater. Zo wordt de mogelijkheid bekeken om er community art-projecten op te voeren in het Appeltheater, zoals de onlangs opgevoerde volksopera De Vloek.

De raadsleden Bülent Aydin (PvdA), Bart van Kent (SP), Desh Ramnath (CDA) en Arjen Lakerveld (VVD) toonden zeker belangstelling voor het plan B van De Appel, maar misten nog de financiële onderbouwing. "Over vier of weken moeten wij een beslis­sing nemen. Hoe kunt u ons overtui­gen dat we achter dit plan moeten gaan staan?'', vroeg Aydin zich af.

Branoul
Ook acteur Bob Schwarze kwam met een vlammend betoog naar de hoor­ zitting. Niet als acteur van De Appel, maar als artistiek leider van literair theater Branoul,  dat eveneens zijn subsidie dreigt kwijt te raken. Schwarze zei een investeerder te heb­ ben gevonden die de komende vijf jaar garant wil staan voor de huur van het theater.

"Branoul heeft 150 voorstellingen per jaar, wij halen 55 procent binnen uit eigen inkomsten. Ik ken culturele instellingen in Den Haag die niet bo­ven de 19 procent komen'', zei hij. Ook hem vroegen de raadsleden een ver­ dere onderbouwing van zijn plannen. Zorgen waren er om Korzo, dat een positieve beoordeling  kreeg in het kunstenplan van de gemeente, maar dat buiten de boot viel bij de verdeling van de rijkssubsidie. Daarmee dreigt het theater zijn functie van danswerk­plaats te verliezen. Directeur Aukje Bolle vreest dat haar organisatie daar­ door mensen moet ontslaan en ver­wacht dat danstalent uit Den Haag naar het buitenland zal vertrekken.

Zakelijk leider Janine Dijkmeijer van het Nederland Dans Theater (NDT) noemde het bestaan van Korzo als productiehuis essentieel voor het dansklimaat in Den Haag. Over het NDT niets dan goed nieuws. Het ge­zelschap geeft minimaal 70 voorstel­lingen in het buitenland en die zijn volgens haar altijd uitverkocht.
Dijkmeijer: "We verdienen aan die tournees en hoeven daarvoor nooit een beroep op de gemeente Den Haag te doen. Ons nieuwe programma in het Zuiderstrandtheater is deze week uitverkocht. Dat is heel goed, maar als we bijvoorbeeld in Melbourne optre­den, zie ik een veel gemêleerder pu­bliek in de zaal zitten dan in Den Haag. Daar valt dus nog heel wat te winnen."

3VOOR12
Een andere instelling die buitende boot dreigt te vallen in hetkunstenplan is de website van 3voor12 Den Haag. Dit platform voor liefhebbers van alternatieve rockmuziek in Den Haag maakt deel uit van de landelijke website 3voor12 van de VPRO, maar ope­reert volledig onafhankelijk. De site wordt draaiende gehouden door 70 vrijwilligers. Het media­ project valt nu nog onder de hoede van het Haags Pop Cen­trum (HPC), maar de adviescom­ missie van het kunstenplan vindt dat dit niet tot de kerntaken hoort van het HPC. Coördinator en enige betaalde kracht Joeri Gordijn van 3voor12 heeft nu een alternatief plan geschreven, waarin de verschillende websites die er bestaan over Haagse pop­ muziek samenkomen in een nieuwe stichting Brouhaha. Deze moet uitgroeien tot hét (online) mediaplatform voor muziek in Den Haag.

Algemeen Dagblad-Haagsche Courant 23-09-2016