|
|
|
 |
|
In 2003 bracht De Appel in samenwerking met museum Beelden aan Zee het succesvolle Beroerd (tekst en regie Gerardjan Rijnders) uit. De Appel wilde graag nog een keer met Gerardjan Rijnders werken. Deze keer was de vraag om voor het voltallige ensemble een bewerking te maken van Het bezoek van de oude dame van Friedrich Dürrenmatt. Dit is Het bezoek geworden. De voorstelling is vanaf 30 november tot en met 12 februari 2006 te zien in de grote zaal van het Appeltheater.
Het bezoek speelt zich af in een middelgrote Europese stad. De stad stevent door wanbeleid af op een faillissement. De bedrijven zijn verkocht aan multinationals en vervolgens verhuisd of gesloten. Met dit gegeven ontmoet een aantal inwoners elkaar in een café om zich te beklagen over deze situatie. Dan komt er een onbekende dame op bezoek. Zij (Claire) biedt een grote som geld aan om de stad te redden, maar alleen als één van de aanwezigen haar helpt om wraak te nemen; één van de aanwezigen moet haar ex, Pierre (ook aanwezig) ombrengen.
Dürrenmatt schreef Het bezoek van de oude dame in 1955. In zijn komedie krijgt Claire van de stad gelijk. De roep om menselijkheid en gerechtigheid staan voorop in het stuk en zo ontmaskert hij de kerk, de burgerlijke moraal en cultuur. De hele stad wordt op deze manier medeplichtig gemaakt aan moord in ruil voor een impuls in de conjunctuur. Dürrenmatt verwijst hiermee naar het ontstaan van het nazisme, iets waar veel Duitstalige schrijvers zich in die tijd mee bezig hielden.
Rijnders heeft in zijn bewerking het aantal personages drastisch verminderd, van een hele samenleving tot negen personages. Ook de plaats van de handeling brengt hij terug tot één locatie, in plaats van een heel dorp één café. Maar Rijnders kiest in zijn stuk voor een andere benadering van het gegeven. Hij laat wel degelijk de invloed van het grote geld zien, maar hij heeft het niet over menselijkheid en gerechtigheid. Uiteraard willen de personages het geld graag hebben, maar moord gaat ze te ver. Zij doen het af als een grap. Op deze manier concentreert Rijnders zich op het hoofdpersonage Pierre, bij wie langzamerhand de paranoia toeslaat. Zo ziet hij in elke verandering het bewijs dat men hem wel degelijk dood wil hebben.
Het bezoek is door deze veranderingen een scherpe situatieschets geworden vol met vileine en komische dialogen in tegenstelling tot de ietwat moralistische komedie van Dürrenmatt. Uiteraard loopt ook in deze bewerking de situatie uit de hand. Toch heeft Rijnders er voor gekozen om het plot een andere wending te geven dan in het origineel. Omdat Het bezoek alleen in het Appeltheater te zien is, heeft Rijnders ook actuele Haagse situaties in zijn stuk verwerkt. Zoals bijvoorbeeld het debacle van de veel te dure lekkende tramtunnel. (Ingmar van der Bie)