|
|
|
 |
|
door Bert Jansma
Raymond Briggs schreef het in 1982 als een ‘graphic novel', in 1986 maakte Jimmy Murakami er een tekenfilm van en deze week gaat het in première als theatervoorstelling bij Toneelgroep De Appel: When the wind blows. Het verhaal van een ouder Brits echtpaar dat een nucleaire aanval meemaakt in hun huisje op het platteland. Hugo Maerten en Isabella Chapel spelen het echtpaar dat vertrouwt op de pamfletten die de overheid heeft verspreid, erop rekent dat de Churchills en de Monty's net als in '40-45 wel voor redding zullen zorgen. En dat tenslotte aan de ‘fall out' ten onder gaat. Regisseur is Aus Greidanus jr..
‘Een mooi, klein verhaaltje over blindelings vertrouwen in een overheid die het wel voor je regelt', stelt Greidanus. ‘Over optimisme tegen beter weten in. Twee mensen die als hamsters in een kooi zitten, proefdieren waarvan je weet: ach god, die hebben geen idee wat hun echt boven het hoofd hangt. Maar het is ook een heel mooi liefdesverhaal en dat vind ik het belangrijkste. Die mensen die veertig jaar bij elkaar zijn en dan samen ten onder gaan. Dat is toch wat je hoopt als puntje bij paaltje komt? Dat je samen met je geliefde kan gaan liggen aan het slot?'.
Ambitie
When the wind blows is zijn tweede regie bij De Appel. Zijn eerste was Rhinocerocity in het kader van het Big5 festival. ‘Ik heb wel twee jaar geleden bij het NT in Gent een grote zaal-voorstelling gemaakt van De koning sterft van Ionesco. Ik had tegen Johan Simons (toen leider van het gezelschap, red.) gezegd dat ik wilde proberen te regisseren. ‘Als dat serieus je ambitie is', zei hij, ‘kies een stuk, kies acteurs en doe het dan, meteen in de grote zaal, meteen in het diepe. Doe dat vijf keer en je weet of je het kunt en of je het wilt'. Fantastisch, zo'n kans. Bij De Appel ga ik in het voorjaar Thomas Bernhards Immanuel Kant regisseren, hier nooit gespeeld. Heel weerbarstig, maar onbedaarlijk geestig, heel anders dan dit'.
Wikileaks
Terug naar When the wind blows en dat blinde vertrouwen. Greidanus jr.: ‘Nu met die Wikileaks-affaire denk je: wat doen die overheden eigenlijk waar wij helemaal geen weet van hebben? En je beseft dat er in Nederland nog steeds atoomraketten liggen met een kracht van dertig keer Hiroshima. Je kijkt naar de politiek en denkt: niet míjn kabinet, maar die mensen zullen toch wel weten wat ze doen? Terwijl je ontdekt dat we worden geregeerd door Ali Baba en de veertig rovers. Dat vind ik dan naïef van mezelf. Dat vertrouwen dat we in een geciviliseerd westers land leven waar mensen onderkennen wat de waarde is van kunst en cultuur. En dat blijkt dan niet zo te zijn. Dan denk ik: had ik dat eerder kunnen signaleren, ben ik als kunstenaar niet teveel in mezelf gekeerd geweest? Het knappe van Raymond Briggs is dat hij consequent het cynisme búiten die figuurtjes van When the wind blows heeft weten te houden. Elke ironie, elke reflectie schittert door afwezigheid. Het is bijna religieus dat vertrouwen. Je gaat er door bij jezelf te rade. Is dat cynisme dan beter? Zijn we daardoor veiliger? Misschien zijn die mensen wel gelukkig omdat ze geloven dat het goed komt. Want het alternatief is een stuk zwarter'.