Zie De Appel Buiten
Moeder

Achtergrond Moeder - seizoen 2004/2005

Moeder: een familiedrama pur sang

Moeder van Stanislaw Ignacy Witkiewicz (1885-1939) is het schokkende verhaal over hoe drank, drugs, leugens en goede bedoelingen mensen verwoesten. Een familiedrama pur sang waarin waarheid en illusie, angst en liefde, genadeloos en schaamteloos in alle openbaarheid op elkaar botsen. Geert de Jong, foto Aus GreidanusWaarin een zoon zijn moeder uiteindelijk om verlossing vraagt. Wanneer alles al verloren en vergeven is.

Moeder is ook het verhaal van een zoon die denkt de mensheid te redden. Van een kleinburgerlijke samenleving waar iemand voor de zoveelste keer zijn vinger opsteekt met weer nieuwe plannen en ideeën.

Terlingen vertelt in Moeder opnieuw over mensen die ernstig overhoop liggen met de wereld en de strijd die ze, tegen beter weten in en ongemeen fel, aangaan met ons miezerige mensenbestaan. Opgejaagd door deze zoektocht naar de zin van het leven nemen ze stuk voor stuk hun toevlucht tot verdovende middelen, betaalde liefde, machtsmisbruik en literatuur. Op die manier proberen ze voor even hun ontevredenheid te stillen.

Mijn zoon, neem van moeder dit maar aan
Een leven, nog erger dan de pest is jou hier voorbeschikt
Maar ik heb jou echt dat leven toch niet gegeven
Met het doel dat jij dat allemaal zo maar slikt
(Bertolt Brecht)

Theater als een wonderlijke droom

De Pool Witkiewicz was schilder, schrijver en kunstfilosoof. 'Als iemand het theater verlaat,' vond Witkiewicz, 'moet hij de indruk hebben te zijn ontwaakt uit een wonderlijke droom waarin zelfs de meest alledaagse zaken een ondoorgrondelijke bekoring hadden.' Een kolfje naar de hand van Terlingen, die heel goed weet waarom hij in een stuk wil gaan 'wonen' en welke stijlmiddelen hij daarbij wil hanteren. Terlingen zet bestaand werk net zo lang naar zijn hand totdat het zijn eigen verhaal is geworden, maar zonder dat de waarde van het oorspronkelijke stuk devalueert. Hij vertaalt, schrijft, bewerkt. Samen met zijn acteurs grasduint hij in smartlappen, gebeden, allerhande filosofische teksten en onze mediagenieke leefomgeving. Naast en door elkaar gebruikt hij citaten, clichés, poses, kitsch, kaalslag. Moeder wordt zo een nieuw stuk, gebaseerd op Witkiewicz' tekst.

Personages in een festival van gemiste kansen

Ontregeling is zowel bij Witkiewicz als Terlingen het leidende principe. Beide heren proberen je altijd op het verkeerde been te zetten. Personages beleven hun wereld als een festival van gemiste kansen. Vaak zonder dat ze dat zelf in de gaten hebben. Deze radicale stelling wordt met veel gevoel voor understatement vertaald naar een veelal tragikomische kijk op de zin en onzin van het leven. Terlingen is bovendien altijd bezig het toeval te ensceneren. Omdat dat onmogelijk is, wil hij in zijn regie niet alles van tevoren vastleggen. Theater is zo voor hem het vormgeven, en daarmee beteugelen, van de tomeloze, telkens steeds weer opdringende chaos, die wereld heet.

Junge, komm bald wieder bald wieder nach Haus,
Junge, fahr nie wieder nie wieder hinaus!
Ich mach mir Sorgen, Sorgen um dich.
Denk auch an morgen denk auch an mich!
Junge, komm bald wieder, bald wieder nach Haus,
Junge, fahr nie wieder nie wieder hinaus
(Freddy Quinn)

| Meer