|
|
|
 |
|
Uitgesproken door dramaturg Alain Pringels t.g.v. het Galadiner op 15 juni 2013
Beste mensen
Wij willen jullie bedanken voor jullie aanwezigheid
Jullie zijn gevers
Wij zijn er allemaal van overtuigd dat De Appel moet blijven bestaan
Een bijzondere overtuiging
Waarom?
Waarom is zo'n overtuiging zo bijzonder, zo eigenaardig, deze tijd?
Daarop wil ik, als u mij toestaat, even ingaan
Wat is cultuur?
Hoe floreert cultuur?
Vraagt één van de personages in Liquid Town
Cultuur floreert waar mensen samenkomen
Zoals hier, nu, op dit eigenste moment in De Appel
Want waar mensen samenkomen is er hoe dan ook uitwisseling
Worden er verhalen gedeeld
Wordt er verteld
Even een geschiedenis, een verhaal, zeg maar
Toen in het Oude Griekenland de Griekse krijgsheren
Koningen of stamhoofden
Beseften dat oorlog voeren en plunderen niet zo'n interessante manier was om handel te drijven
Richten ze de polis op
De Griekse ommuurde stadstaat
Voorouder van onze steden
Het samenleven van zoveel mensen op een klein kluitje in die Polis leverde veel ongemak op
Wat bleek?
De Griekse Stad kon niet zonder open ruimtes
Ruimtes die nodig bleken om de ongemakken van het samenleven dragelijk te maken
Zo ontstonden vijf soorten open ruimtes
In de eerste plaats hadden die aristocraten een plek nodig waar ze elkaar konden blijven bestrijden
Waar ze konden uitmaken wie de sterkste was
Zo ontstond het stadion
Waarin ze eerst zelf tegen elkaar vochten maar al snel sporthelden inhuurden om dat in hun plaats te doen
Tussen haakjes vlak bij de sportscholen ontstonden de eerste filosofische scholen...
Socrates, Plato, Aristoteles...u kent ze wel
In de tweede plaats was er een markt nodig waar goederen konden verhandeld worden
En waar er zonder angst dat je keel overgesneden werd
Vrij kon onderhandelen over een prijs
Dat werd de markt
In de derde plaats hadden ze nood aan een plaats om recht te spreken
En wetten en regels te maken
Het parlement en het gerechtshof
Die in het Westen tijdens de Verlichting gescheiden zouden worden
In de vierde plaats was er een ruimte waarin men zich kon richten tot datgene wat groter is dan henzelf
De kosmos
De goden
De doden
Dat werd de tempel
En als laatste open ruimte
Creëerden de oude Grieken het theater
Een plaats waar er in alle vrijheid over al de positieve en negatieve aspecten van de al die open ruimten kon gesproken worden
Een plaats waar alles bespreekbaar was
Ook over die dingen waarover men zijn mond moest houden
Een plaats waarin het onzegbare een vorm kon aannemen
Het werden grote spektakels
Sofocles, Ayschylos, Aristophanes, Euripides...u kent ze wel
Spektakels die werden gefinancierd door de Griekse burger
Waarom deden ze dit?
Niemand zal twijfelen aan het nut van het parlement of het gerechtshof
Van de tempel of de markt
Van de sport, rechtsreeks afgeleide van de nood aan defensie of verdediging
Maar wat is in hemelsnaam het nut van theater?
Theater levert geen enkele financiële winst op
Dat kan ook niet anders
Er is geen tastbaar eindproduct
Wanneer jullie op toneel naar vijf acteurs kijken
Dan moet je dat aantal minstens maal vier doen om tot de ploeg te komen die de productie heeft mogelijk gemaakt
Theater maakt geen financiële winst
Net zoals een kind dat speelt in de tuin
Heeft dat dan geen nut?
Mag ik jullie iets vragen?
Wat is het nut van jullie herinneringen aan de kindertijd?
Wat is het nut van de verhalen die jullie daarover vertellen?
Kunnen jullie daar een cijfer op plakken?
Wat een rijkdom al die herinneringen aan vroeger
Wat een verhalen
Verhalen die je blijft vertellen
Die je kunt vertellen aan je kinderen en je kleinkinderen
En die jullie kinderen aan hun kinderen zullen blijven vertellen
Wat een rijkdom
U voelt allicht al waar ik naartoe wil...
Wat is het nut van al die verhalen die De Appel in die veertig jaar heeft verteld?
Van de herinnering aan de eerste ‘Storm' van Shakespeare
Aan de eerste marathon ‘Tantalus'
Wat is het nut?
Dat er verhalen verteld worden
Omwille van de noodzaak ze te vertellen
En niet voor de winst
En dat daarin alleen de winst ligt
En dit zonder maatstaf
Zonder norm
Zonder richtinggevende groei of winstcijfers
Gewoon omdat verhalen vertellen bij het samen leven hoort
Hoe erg is een samenleving er aan toe
Wanneer ze de open ruimte in haar polis (of stad) die zich bij uitstek tot het vertellen van verhalen leent
In diskrediet brengt?
Jullie gift gaf daar een klinkend antwoord op
Jullie zeggen resoluut "ja" tegen het vertellen
Tegen verbeelding
Tegen verhalen
Daarom
Uit het diepst van ons hart
Dank u wel
Jullie zijn ware Grieken!
Alain Pringels
Dramaturg Toneelgroep De Appel
