|
|
|
 |
|
Florindo is, nadat hij per ongeluk de broer van zijn Beatrice heeft gedood, in allerijl naar Venetië gevlucht. Vermomd in mannenkleren is Beatrice haar geliefde achterna gereisd. Omdat Truffaldino, de slecht betaalde knecht van Beatrice ook in dienst is getreden van Florindo, is hem er alles aan gelegen te voorkomen dat de beiden 'heren' elkaar ook daadwerkelijk treffen. Dit leidt tot een aantal hilarische misverstanden en verwikkelingen.
Regelmatig keert De Appel terug in de piste en dit jaar is daar alle reden voor, want De knecht van twee meesters is een stuk met acrobatiek, dans, muziek, mime en jongleren. Een stuk dat vraagt om een grote betrokkenheid en goed samenspel tussen publiek en spelers om van deze wereldberoemde comedie een toneelfeest te maken.
Wij hopen u te mogen verwelkomen, want zoals de slotzin van Truffaldino luidt:
'Het komt maar zo zelden voor dat men de kans heeft kennis te maken met een knecht van twee meesters.'
Carlo Goldoni (1707-1793) was in zijn tijd een beroemd librettist en komedieschrijver. Van beroep was hij advocaat, maar de advocatuur heeft hij slechts enkele jaren beoefend. Theaterteksten daarentegen heeft hij altijd, onder alle omstandigheden en al of niet in opdracht, geschreven. Toch werd hij pas in 1748 op aandringen van Girolamo Medebach, toneelleider van een groep acteurs die in Venetië het Teatro Sant' Angelo bespeelde, definitief een broodschrijver door zich als huisschrijver aan Medebach's groep te verbinden. Van 1748 tot 1762 beleefde Goldoni zijn vruchtbaarste periode. Hij schreef gemiddeld acht komedies per jaar.
Het komediespel stond in die tijd nog volledig in de traditie van de commedia dell'arte. Deze stijl was halverwege de zestiende eeuw ontstaan en bloeide tot in de eerste helft van de zeventiende eeuw. De acteurs speelden met maskers en beeldden stereotiepe figuren uit.
Zo had je de Zanni oftewel de knechten, die op een drukke, beweeglijke manier voor allerlei grappen zorgden.
Je had de Capitano, een Spaanse macho-achtige opschepper met een hazenhartje.
Je had de twee vaderfiguren, Pantalone en Dottore, die iets minder komisch waren dan de Zanni. Pantalone was de gierige, rijke Venetiaanse koopman en Dottore de weinig welgestelde geleerde uit Bologna. En er waren de geliefden of Innamorati.
De scènes werden geïmproviseerd aan de hand van een scenario. Het plot kwam er meestal op neer dat twee liefdesparen elkaar moesten vinden, wat dan gedwarsboomd werd door de vaders en in de war werd geschopt door de Zanni, om uiteindelijk allemaal toch goed te komen.
Naarmate een type komischer was, speelde het met een volledig masker. Zo speelden de Zanni met een vrijwel volledig masker en de Innamorati geheel zonder masker. Ten tijde van Goldoni echter was deze ooit zo levendige commedia dell'arte verworden tot een holle, vastgeroeste vorm.
Hierin wilde Goldoni verandering brengen. Hij zette spelers er toe aan zonder masker te spelen en ging er toe over de teksten volledig uit te schrijven. De knecht van twee meesters (1749) neemt binnen Goldoni's vernieuwend werk een bijzondere plaats in. In 1738 had Goldoni voor het eerste een rol helemaal uitgeschreven, voor Antonio Sacchi, een beroemde vertolker van de domme knecht Truffaldino. In 1748 schreef hij op verzoek van Sacchi het scenario De knecht van twee meesters. Dit scenario werkte hij een jaar later uit tot een volledig stuk. De personages dragen nog de namen van de commedia dell'arte figuren, en het plot draait weer om het bij elkaar brengen van twee paren geliefden, maar de personages zijn menselijker, herkenbaarder en geloofwaardiger dan in een traditioneel commedia dell'arte stuk en de inhoud is veel minder vrijblijvend.
Inmiddels is De knecht van twee meesters Goldoni's beroemdste en meest gespeelde komedie. Juist omdat het zo op het scharnierpunt tussen de traditie en de vernieuwing geschreven is, zijn er veel, zeer verschillende opvoeringen van geweest, en nodigt het steeds opnieuw uit om gespeeld te worden.
Deze zullen bestaan uit een korte uitleg over het ontstaan van de commedia dell' arte in Italië, de originele speelstijl met maskers en de toneelschrijver Carlo Goldoni. Tevens wordt er een verbinding gemaakt tussen de klassieke methode, de moderne versie van de commedia en de moderne clown.
Hoe hebben de acteurs en de regisseur van De Appel zich laten inspireren en welke vaardigheden hebben zij zich aan moeten leren om te komen tot een vernieuwde versie van De knecht van twee meesters, het beroemdste stuk van Goldoni?
Zij volgde de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht. Na haar studie specialiseerde ze zich in de commedia dell' arte en ging daarvoor o.a naar Teatro del Vicolo in Italië. Enkele jaren werkte zij in verschillende centra voor kunstzinnige vorming, waar zij les gaf aan kinderen en jongeren. Ze regisseerde meerdere commedia dell' arte voorstellingen met amateurtheater-gezelschappen. Op dit moment geeft zij toneellessen aan de vooropleiding Theaterschool en regisseert zij Der Fysiker van Friedrich Durrenmatt aan de Universiteit Utrecht. Ze werkt als freelance actrice en is medeoprichtster van de jeugdtheatergroep La Farfallina.
| tekst | Carlo Goldoni |
| regie | Aus Greidanus sr. |
| toneelbeeld | André Joosten |
| licht | Henry van Niel |
| kostuums | Ber van Hirtum |
| dramaturgie | Marijke Beversluis |
| regie-assistentie | Pratizia Esposito |
| spel | Marijke Beversluis, Hubert Fermin, Carline Brouwer, Arjan Duine, Christine Ewert, Aus Greidanus sr., Jimmy Jap-Ngie, Hugo Maerten, Marcel Ott, Robert Prager, Mirjam Stolwijk, Herman Verbeek |
speelperiode oktober t/m december 1999
première 23 oktober 1999 in de grote zaal van het Appeltheater
reprise
di 29 augustus t/m za 23 september 2000 in de grote zaal van het Appeltheater
di 5 t/m zo 10 september 2000 Koninklijk Theater Carré
in oktober en november en op 1 december 2000 tournee door het hele land
Door op één van de foto's uit De knecht van twee meesters te klikken, wordt een nieuw venster geopend met een uitvergroting van de desbetreffende foto.
Aus Greidanus schittert in de hoofdrol van zijn eigen regie.
Gekke Goldoni is strip en puur circus tegelijk. Een en al speelplezier.
Het lukt zelden of nooit: regisseren en zelf spelen tegelijk.
... Aus Greidanus slaagt met toeters en bellen voor dit lastige dubbelexamen. Alles sleept de Haagse groep uit de kast om het publiek te vermaken met hun vingervlugge, energieke en grappige spel vol fysieke capriolen.
... zoveel pret en komediantesk genie.
We doen alles zelf is het uitgangspunt van deze heerlijke voorstelling. Dus jongleren de spelers met schijnbaar groot gemak, paraderen ze al musicerend als een fanfare, zingen ze een liefdeslied en slaan ze elkaar bont en blauw in de beste clownstraditie. De knecht van twee meesters is een voorstelling waarin De Appel de alomvattende kunst van de komedie op hoog niveau beoefent. Rap, uitbundig en uitdagend en vooral smakelijk.
Zo op het publiek spelen ..., kun je alleen maken als je heer en meester blijft over je timing, je plaatsing en je grappen. Dat lukt Aus Greidanus, maar dat lukt ook het gezelschap.