Peer Gynt bij De Appel: kleurrijk, helder en fascinerend.
Het eerste dat je je realiseert na de première bij Toneelgroep De Appel: wat is Ibsens Peer Gynt toch een prachtig stuk.
En daarna: wat een mooie hoofdrol zet Reinout Bussemaker neer, held en antiheld tegelijk, zonder uiterlijk vertoon, steeds herkenbaar als een soort Elckerlyc, een 'everyman'. Een mens met al z'n gaven en gebreken, een leugenaar, een fantast, een rotzak en een egoïst, maar ook een kwetsbare zoeker die een wonderbaarlijke reis om de wereld moet maken om uiteindelijk zichzelf te vinden.
Regisseur Aus Greidanus maakt er een kleurrijke, vaak fascinerende en altijd heldere theatervoorstelling van waarin De Appel weer eens alles uit de kast haalt aan theaterfantasie.
Ibsens stuk (1867) is ideale stof voor het soort toneel waarin dit gezelschap goed is: het is grillig, poëtisch, komisch, bizar soms, een beetje Shakespeareaans in z'n bouw, met realisme en fantasie.
De bewerking van dramaturg Watze Tiesema en regisseur Aus Greidanus is in elk geval kraakhelder, met af en toe een hedendaags grapje ...
... de trollenkoning (Marcel Ott) en zijn dochter (Geert de Jong) zijn weer mooi in hun gevaarlijke afzichtelijkheid.
... wat een schitterende eenheid is het deel na de pauze geworden, met die schipbreukscène, met mooie vondsten in de verbeelding van de Knopengieter (Hubert Fermin) die Peer wil pletten, smelten en hem tot (ijzeren) knoop wil gieten.
Met Hugo Maerten als een prachtig noodlotsmannetje dat zo uit een strip van Hergè lijkt te komen.
Indringend en ontroerend is de manier waarop Bussemaker de rokken van een ui pelt, zoekende naar zijn werkelijke identiteit en uiteindelijk niets vindend.
Bijna filmisch romantisch is het gebruik van fragmenten van Griegs Peer Gynt-muziek (Solvey's lied), als het Leitmotiv van de grote, onzelfzuchtige liefde.
Het zijn theatermomenten en beelden die je lang bijblijven.
Appel zet Ibsens Peer Gynt neer in fraai toneelbeeld.
Voor Peer Gynt is opnieuw fiks uitgepakt: het hele Appeltheater is ondersteboven gehaald op een manier die vele locaties recht doet.
De bewerkers sneden met beleid in Ibsens 'epische moraliteit', en zetten aldus een energieke voorstelling van drie uur neer.
Bussemakers Peer is speels als een jonge hond, de branie met de grote bek, vechtersbaas en versierder - en tegelijk voelbaar eenzaam in behoefte aan oprecht contact.
... zijn moeder (Sacha Bulthuis). Met haar (hartbrekende) dood, eindigt het eerste, intrigerendste stuk.
... Voor een fraai ogend totaalbeeld werkt die aanpak prima: een geölied geheel dat soepel heen en weer schakelt tussen een poëtisch moment en droogkomische constatering, onderhoudend tot op dat moment waarin de balans van een leven wordt opgemaakt.
Complimenten voor vormgever Guus van Geffen die er een locatievoorstelling in eigen huis van wist te maken.
... beeldschone decor ...
... fascinerend om te raden uit welke hoeken de personages nu weer zullen opduiken en hoe weer een nieuwe wending in het leven van Gynt zal worden uitgelicht.
Bussemaker en zijn medeacteurs wijden zich vol overgave aan hun taak. De scènes vloeien in elkaar over en het hoekige verhaal wordt met strakke hand inzichtelijk gemaakt. 'What you see is what you get' lijkt het credo en dat is een knap geacteerd, rijk gevulde sage over een grillige man.
Peer Gynt glijdt naar binnen als een slagroomtaartje.
... dat maakt deze voorstelling tot uitstekend voer voor een avondje uit en zeer toegankelijk voor de minder ervaren toneelkijker.
... De Appel legt de nadruk op de fysieke, felle, beweeglijke aspecten. Daar valt veel voor te zeggen ...
In het weer radicaal omver gekieperde Appeltheater vinden alle locaties van Peers levensreis een visueel smakelijk plekje.
Reinout Bussemaker klaart het zware karwei met veel energie en een ongebreidelde inzet, waardoor je hem als kijker niet zonder sympathie vergezelt op z'n avonturentocht.
... Bussemaker geeft de onnadenkende, vanuit z'n buik levende Peer innemend gestalte.
In de lange rij kleinere rolletjes, vaak in fraaie composities bij elkaar gezet, springen er enkele leuke miniatuurtjes uit. ... Sacha Bulthuis, die meeslepend dood zit te gaan als Peers moeder Aase, met een benauwend overtuigende motoriek.' Verder noem ik Hugo Maerten als 'onbekende passagier', Marcel Ott als de trollenkoning en sullige bruidegom, en Hubert Fermin als de knopengieter.
Totaalindruk: voorstelling van beproefde Appelvitaliteit die het publiek niet diepgaand emotioneel beroert maar wel enthousiaste reacties ontlokt.
Wie bang is dat De Appel er al te voorspelbaar de muziek van Edvard Grieg bij heeft gehaald: ja, dat is zo, maar Bo Koek heeft die met interessant effect door de wringer gehaald. Net zoals Ibsens tekst trouwens duchtig onder het mes is gegaan, en daardoor gewonnen heeft aan humor.
De Groene in de vertolking van Geert de Jong domineert door de sterke uitstraling van de actrice die haar diverse personages karakteriseert door een telkens verrassend uiterlijk. In de kleur van haar bezwerende stem, die zo herkenbaar is, verbindt ze ze met elkaar, verleidelijk, geheimzinnig, beschuldigend en dreigend.
De voorstelling begint als een griezelsprookje, dat via de Freudiaanse symboliek overstapt op de moderne tijd. In deze beelden treden verschillende figuren op, met precisie gespeeld door een tiental acteurs die hun personages aandikken, stileren of realistisch uitspelen.