Zeezicht 2
Peer Gynt (2)

Trollen Peer Gynt - seizoen 2002/2003

De Noorse trollen hadden vaak dezelfde goede eigenschappen als gnomen, aard- of berggeesten die bijna iedereen kent. Ze beschermden de ertsmijnen, woonden erin en deelden ongevraagd schatten uit onder de mensen.
Maar de Noorse trollen deden nog meer! In moeilijke omstandigheden, zoals bijvoorbeeld de oorlog van 1814, stonden zij schouder aan schouder met de Noren. Ook speelden ze met de kinderen en wilden graag trouwen met een mens om zo nieuw bloed in de familie te krijgen. Mensen waren benijdenswaardig omdat ze konden leven in het daglicht, 's zomers zelfs door de zon beschenen werden. Leefden de trollen niet altijd in het verborgene?
In de middeleeuwse balladen speelden de trollen, die vreemde Noorse natuurgeesten, al een rol. De mens, gewend de tijd te verdelen in dag en nacht, werk en ontspanning, jeugd en ouderdom, voelde zich hulpeloos tegenover de geweldige trollen die zwaar, tijdloos en duister de bergen en wateren beheersten. Velen moeten hen gezien hebben, zo helder leeft de trol in de volksverbeelding.
In onze tijd zijn de trollen naar de achtergrond verdwenen. Het materiaal is schaars. Alleen in de sprookjes wordt verteld over de tijd dat ze nog rondsprongen en hun verwoestende en liefdevolle spelletjes deden.

Opvallend is het ontbreken van het begrip 'tijd' bij de trollen. Men zegt: als de ene trol de andere iets toeriep verliep er, naar menselijke berekening, honderd jaar voordat het antwoord kwam! En de man die dacht dat hij een hele week in een trollenfamilie een bruiloft had gevierd, bleek maar een half uur van huis te zijn geweest.

De meeste trollen konden letterlijk ijzer met handen breken, zo sterk waren ze. Kolossaal van omvang, dom en vaak dorstig naar mensenbloed. Daarom trokken in oude tijden de Noormannen naar het Hoge Noorden om trollen te doden. De 'heilige' koning Olaf heeft daar dikwijls aan meegedaan. Zelfs in zijn dromen zag hij die wezens met hun kromme, lange neus, ogen die leken op kleine, ondoorgrondelijke vijvers en hun vreemde loop, alsof ze altijd door de golven waadden!
Een jonge trol moest een magische drank drinken voordat hij het trollenzwaard mocht dragen en hoofden afhakken. Ja, hoofden, want sommige trollen hadden er vier, soms zelfs negen! Toch vochten zij meestal met wat toevallig bij de hand was: reusachtige keien of boomstammen die zij zo uit de grond rukten. Waar ze doodsbang voor zijn is het gelui d van kerkklokken.
Trollen zijn pas later de literatuur binnengewandeld. Henrik Ibsen heeft honderd jaar geleden, in het dramatische gedicht Peer Gynt van het bezoek van Peer aan de bergkoning en zijn trollen, één van de hoogtepunten van zijn stuk gemaakt. Peer, die langs de gemakkelijkste weg gelukkig wilde worden, ontdekt dáár wat zijn werkelijke bestemming is.

| Meer